Kurtuluşun gerçek kahramanları
/Archive/2020/11/10/005802583-ic1.jpg‘SMYRNA’NIN YAZGISI’Gülseren Engin, yakın tarihimize ayna tutan yazar baÅŸarılı bir roman yazarı olmasının yanı sıra ciddi anlamda iyi bir araÅŸtırmacıdır da. Yorgun ve Yaralı isimli romanında Osmanlı Ä°mparatorluÄŸu’nun çöküş döneminde geçen tutkulu bir aÅŸk hikâyesinin yanı sıra savaÅŸla, göçlerle topraklarından ayrılmak zorunda kalan insanları, bu baÄŸlamda açlık ve yoksulluk içinde yaÅŸam savaşı veren kadınları, Çanakkale’de Süveyş’te, BaÄŸdat önlerinde savaÅŸarak tükenmiÅŸ bir imparatorluÄŸun yorgun ve yaralı insanlarını anlatmıştır.SMYRNA’NIN GÖZYAÅžLARI VE YAZGISIYorgun ve Yaralı romanıyla savaÅŸ düzleminde buluÅŸan AÄŸlama Smyrna DöneceÄŸim, üçlemenin ilk romanı. 23 Åžubat 1914’te Ä°zmir’i iÅŸgal etmeyi planlayan Ä°ngilizlerin Kösten (Uzunada) Adası’nı ele geçirme giriÅŸiminde evleri bombaların hedefi olan Balıkçı Bedros ve ailesinin adayı terk etmek zorunda kalışlarını anlatan bölümle baÅŸlar. On altı Yunan gemisinin destekçileri muhriplerle, iÅŸgal etmek üzere Körfeze girerek, Ä°zmir’e doÄŸru ilerlediÄŸi 14 Mayıs 1919’da biter.Ä°kinci kitap Smyrna’nın GözyaÅŸlar, Ege’de Kuvayı Milliye’nin kuruluÅŸunu, halkın ve efelerin Yunan ordusuna direniÅŸini kimi isimsiz kahramanlar aracılığıyla anlatır. Son kitap Smyrna’nın Yazgısı’nda ise Ä°stanbul’un iÅŸgalini, TBMM’nin kuruluÅŸunu ve KurtuluÅŸ Savaşını pek çok isimsiz kahramanın hikâyeleriyle dile getirirken, yine savaÅŸta etkin görev üstlenmiÅŸ gerçek kahramanları da romana ustalıkla katıyor.Roman, 8 Ekim 1919’da Smyrna’nın Nikos tarafından kaçırılmasıyla baÅŸlıyor. Kösten adasında yoksul bir balıkçının kızı olan Smyrna’ya daha önce tecavüz edip kaçırmış, sonra da nikâhına almıştır. Evlendikten bir süre sonra ise Smynra’yı Avrupalı zenginlere pazarlamıştır.Smyrna bir süre sonra ailesinin yanına kaçmış, ancak Nikos izini sürerek Smyrna’nın anne ve babasını öldürüp onu yeniden tutsak etmiÅŸtir. Nikos’un Smyrna’yı kaçırıp tutsak etmeleri sürmüş, daha sonra Türk denizci subayı Çakır Osman, Smyrna’yı kurtararak onunla evlenmiÅŸtir. Smyrna, Yüzbaşı Çakır Osman’la evlendikten sonra Müslüman olmuÅŸ ve Suna adını almıştır. Hastanede hemÅŸire olarak çalışmaya devam etmektedir./Archive/2020/11/10/005817974-ic2.jpgÄ°ÅžGAL, BÃœYÃœK MÄ°LLET VE DÄ°RENÄ°Åž!Bir yanda savaÅŸ tüm hızıyla devam ederken, diÄŸer yandan kurgulanmış kiÅŸiler gerçek olayların içinde gerçek kahramanlarla yer alırlar. Nikos’un elinden kurtulan Smyrna da Efe kadınların arasına katılır, Sırma Efe adını alarak savaşın içinde yer alır. Kahraman kadınların arasında Nakiye Hanım, Asker Saime Hanım, Gördesli Makbule, Erzurumlu Kara Fatma, Çete AyÅŸe gibi kadın efeler vardır. Smyrna da kadın efelerle birlikte Ankara’ya gider.Romanda iÅŸgal edilen Anadolu ÅŸehirlerinin ve kasabalarının düşmana karşı savunulması, Kuvayı Milliye hareketi, direniÅŸler roman bütünlüğü ve kurgusu içinde kronolojik bir izlekte yansıtılıyor. Ä°ÅŸgal edilen ÅŸehir ve kasabalardaki mücadele ve zafer; savaşın, direniÅŸin hemen her cephesi ve her evresiyle veriliyor.TARÄ°HÄ° BÄ°R NEHÄ°R ROMANKaynaklara hatta kimi belgelere dayanılarak kurgulanan roman, geniÅŸ bir zaman dilimini içermesiyle ve kalabalık bir kiÅŸi kadrosuyla nehir roman özelliÄŸi gösteriyor. Yine yakın tarihimizde gerçekleÅŸen olaylar bütününü yansıtması açısından tarihi roman olarak da nitelenebilir.Romanda özellikle kimi belgelere de yer veriliyor. Sözgelimi Ä°stanbul’un iÅŸgalinin anlatıldığı bölümde Müdafa-i Hukuk Cemiyeti, Heyet-i Temsiliye adına Mustafa Kemal’den gelen telgraflar, yazışmalar yer alıyor. Ä°stanbul’un Kanlı Ä°ÅŸgali (16 Mart, 1920) bölümünde şöyle açıklanıyor:“PaÅŸa aynı zamanda Antalya’daki Ä°talyan Telgrafhanesi aracılığıyla bütün dünya ülkelerine protesto mesajları gönderiyor, ayrıca valiliklere, kumandanlıklara telgraf göndererek bütün vilayetlerde iÅŸgali protesto eden mitingler düzenlenmesini, bütün dünya ülkelerine protesto telgraflarının yine Ä°talyan telgrafhanesi aracılığıyla gönderilmesini emrediyordu. Bununla da kalmıyor, karadan, denizden Anadolu’ya girecek kiÅŸilere dikkat edilip kötü niyetlilerin tutuklanmasını istiyordu.â€/Archive/2020/11/10/005833036-ic3.jpgEDEBÄ° BÄ°R ANLATIMLA KURTULUÅž SAVAÅžIYazar, KurtuluÅŸ Savaşını salt tarihsel yönüyle deÄŸil aynı zamanda edebi bir anlatımla, baÅŸarılı betimlemeleriyle söz oyunlarıyla; kiÅŸileri, olayları ve çevreyi canlı kılıyor. Gülseren Engin’in romanı, olay örgüsünün ve kurgusunun saÄŸlamlığının yanı sıra açık, çapaksız, akıcı dili ve anlatımıyla da baÅŸarılı:“Karanlık, çok karanlık bir geceydi. Pusu kokuyordu rüzgâr ve sokaklardan kan sızıyordu.†/ “KurÅŸun renkli sular dalgalıydı. (…) BoÄŸazı geçerken güçlenen buz gibi rüzgâr içine iÅŸliyordu. GüneÅŸ yeni doÄŸmuÅŸ olmalıydı; ama gökyüzü boz bulutlarla ağırlaÅŸmış, kentin üzerine alçalmıştı ve gün ışığı aradan sızamıyordu. Halide olabildiÄŸince kuytu bir yere oturmuÅŸtu; ama soÄŸuktan büzülmüş, titriyordu. Son günlerde yaÅŸadıklarını düşünüyordu.â€Smyrna’nın Yazgısı’yla sonlanan bu üçlemenin (AÄŸlama Smyrna DöneceÄŸim, Smyrna’nın GözyaÅŸları) hem zor bir konuyu, yorucu bir araÅŸtırma ve çalışma ile roman türüne uygun duruma getirmesi, hem de ulusça yeniden var olmamızı saÄŸlayan KurtuluÅŸ Savaşı utkumuzun anlatılması açısından önemli bir roman.Ayrıca bu romanların Ege halkına bir armaÄŸan olduÄŸunu düşünüyorum; çünkü onlar Yunan iÅŸgalini ve zulmünü dört yıl boyunca bizzat yaÅŸadılar. Yine de dimdik ayaÄŸa kalkıp kadın erkek silahlanarak direndiler ve Milli Ordu kurulana dek Yunanlıları Ege’de durdurdular. Böylece Mustafa Kemal PaÅŸa ve Hükümetine ordu kurmak için zaman kazandırdılar. Canları pahasına….Özellikle yakın tarihimizin bu önemli dönemini okuyup anlamanın ne denli gerekli olduÄŸunu düşündüğümüzde Gülseren Engin’in çok deÄŸerli bir hizmeti gerçekleÅŸtirdiÄŸini görürüz. Kendisini kutluyorum.Smyrna’nın Yazgısı / Gülseren Engin / Remzi Kitabevi / 414 s. / 2020.
Filiz Gülmez
Read more:
https://www.turkish-media.com/forum/topic/643822-kurtulusun-gercek-kahramanlari/