Hoffman'ın tekinsiz diyarları...
/Archive/2020/11/11/003241377-ic1.jpg“EÄŸer sen, sevgili okur, arada sırada birçok olaya içinden gelerek gülümsediysen ne mutlu; demek ki sen bu sayfaların yazarının arzu ettiÄŸi ruh hali içindeydin ve böylece birçok bakımdan onu mazur görebilirsin!â€E.T.A. Hoffman’ın Can Yayınları’nca okurlarla buluÅŸturan ve Alman edebiyatının klasikleri arasında yerini almış üç kitabı (Küçük Zaches NamıdiÄŸer Zinnober, Kedi Murr’un Hayat Görüşleri, Åžeytanın Ä°ksirleri), okurları ezber bozan bir masal diyarında sürprizli bir gezintiye çıkarıyor./Archive/2020/11/11/003256315-ic2.jpgKÜÇÜK ZACHES NAMIDÄ°ÄžER ZINNOBERHoffman’ın ilk olarak 1819’da yayımlanan masalı Küçük Zaches NamıdiÄŸer Zinnober, Aydınlanma’nın “ithal†edildiÄŸi ve hemen ardından ÅŸiirin yasaklanıp perilerin sınır dışı edildiÄŸi, masalların hor görüldüğü bir diyarı anlatıyor.Ãœlkede kalabilen tek peri Rosabelverde günlerden bir gün ormanda sırtında küçük oÄŸlunu taşıyan bir köylü kadınla karşılaşır. Köylü kadının oÄŸlu Zaches, sevimsiz, kötü huylu, çirkin ve annesinin bile tahammül edemediÄŸi bir hilkat garibesidir.Peri, merhamet duyduÄŸu oÄŸlana bir tılsım bahÅŸeder: Bundan böyle, bu tuhaf yaratık kendisine bakan insanlar tarafından dünya güzeli ve akıllı bir insan olarak görülecektir. Küçük Zaches, büyüyüp muhteÅŸem Zinnober olarak baÅŸarı merdivenlerini birer birer tırmanır, olaylar geliÅŸir...Küçük Zaches NamıdiÄŸer Zinnober, yazarın gerçeklik ile masalsılığın usta bir dengeyle harmanladığı, Aydınlanmacı akla yönelik kimi zaman körlüğe varan tutkunun satirik bir üslupla eleÅŸtirdiÄŸi bir klasik./Archive/2020/11/11/003310486-ic3.jpgKEDÄ°LER ÃœZERÄ°NDEN TOPLUM ELEÅžTÄ°RÄ°SÄ°Hoffman’ın Kedi Murr’un Hayat Görüşleri ise kediler tarihine bürünerek yine edebiyat ve toplum eleÅŸtirisini de ihmal etmediÄŸi bir yapıtı.Kitapta olaylar şöyle geliÅŸiyor: Besteci Johannes Kreisler’in anılarını kaleme aldığı elyazmalarını, Murr adında bir ev kedisi ele geçirir. Murr, edebî hırsları olan bir kedidir ve parlak fikirleri vardır. Sözgelimi bestecinin elyazmalarını, kendi hayat hikâyesini kâğıda dökmek üzere müsvedde olarak kullanmak, bunlardan biridir. Kedi Murr’un ve orkestra ÅŸefi Kreisler’in biyografileri iÅŸte böyle iç içe geçer, birbirine karışır.Kedi Murr’un Hayat Görüşleri, Alman Romantik edebiyatında önemli bir yeri olan Hoffmann’ın baÅŸyapıtı olarak kabul ediliyor./Archive/2020/11/11/003332064-ic4.jpgTEKÄ°NSÄ°ZE BÄ°R GÄ°RÄ°ÅžYazarın Åžeytanın Ä°ksirleri’ne gelince... Alman edebiyatının en ünlü korku klasikleri arasında sayılan yapıt; bir keÅŸiÅŸ, acımasızca iÅŸlenen cinayetler ve lanetli aile baÄŸlarından hareket ediyor.E. T. A. Hoffman, ilk romanı olan Åžeytanın Ä°ksirleri’nde, bilinçaltının tehlikeli arzularından kaynaklanan dehÅŸeti, XIX. yüzyıl edebiyat geleneÄŸinin kötücül ikiz motifiyle harmanlıyor. Ve karanlık güçler tarafından suç batağına sürüklenen KeÅŸiÅŸ Medardus’un kurmaca yaÅŸamöyküsünü anlatıyor.KeÅŸiÅŸ Medardus’un ölümcül günahlarıyla dolaÅŸtığı manastırlar, iÅŸkence ve ölümün kol gezdiÄŸi zindanlar, insan ruhunun karanlık dehlizlerini temsil ederken okuru tutku, ölüm, haz, delilik ve lanetin girdabına sokan Åžeytanın Ä°ksirleri; insanı kendi gölgesiyle karanlık yüzlü kendi ötekisiyle yüzleÅŸtiren, kesintisiz her an delilikle baÅŸ baÅŸa bırakan bir yapıt, tekinsize bir giriÅŸ.ERNST THEODOR AMADEUS HOFFMANN: 1776’da Königsberg’ de (bugünkü Kaliningrad) doÄŸdu. Asıl adı Ernst Theodor Wilhelm Hoffmann’dır. Hukuk öğrenimi gördükten sonra 1800’de devlet memurluÄŸuna atandı ve Prusya’nın iÅŸgali altında bulunan Polonya’da çalışmaya baÅŸladı. 1806’da Prusya’nın Napoléon güçleri tarafından yenilgiye uÄŸratılmasına kadar bu görevinde kaldı.Hoffmann, 1814’e kadar müzik eleÅŸtirmenliÄŸi ve tiyatrolarda müzik yönetmenliÄŸi yaptı. 1811’de Arlequin adlı bir bale besteledi. Alman Romantizminin ilk yazarlarından olan dostu Friedrich de la Motte Fouqué’nin Undine adlı masalını operalaÅŸtırması da bu döneme rastlar.Hoffmann, 1814’ten itibaren edebiyata yöneldi. 1814-1815 tarihli Phantasiestücke in Callots Manier adlı öykü kitabı, yazar olarak ün kazanmasını saÄŸladı. 1816’da yeniden devlet hizmetine girerek Berlin Temyiz Mahkemesi’nde yargıçlık yapmaya baÅŸladı. Şeytanın Ä°ksirleri (1815-1816) ve Kedi Murr’un Hayat Görüşleri (1820-1822) adlı romanları, Gece Tabloları (1816-1818) ve Die Serapionsbrüder (1819-1821) adlı öykü derlemeleri büyük ilgi gördü.Hoffmann’ın peri masallarından doÄŸaüstü felaket öykülerine kadar eÅŸsiz hayal gücünü sergilediÄŸi eserleri, Çaykovski’nin bale süiti Fındıkkıran da dahil olmak üzere pek çok opera bestesine esin kaynağı oldu.Eserleriyle Honoré de Balzac, George Sand ve Théophile Gautier gibi isimlerin saygısını kazandı; Victor Hugo, Charles Baudelaire, Guy de Maupassant, Aleksandr PuÅŸkin, Fyodor Dostoyevski ve Edgar Allan Poe’yu etkiledi.E.T.A. Hoffmann, 1822’de Berlin’de öldü.Küçük Zaches NamıdiÄŸer Zinnober / E. T. A. Hoffman / Çevirenler: Bilge UÄŸurlar, Türkis Noyan / Can Yayınları / 144 s.Kedi Murr’un Hayat Görüşleri / E. T. A. Hoffman / Çevirenler: Bilge UÄŸurlar, Türkis Noyan / Can Yayınları / 512 s.Åžeytanın Ä°ksirleri / E. T. A. Hoffman / Çeviren: Zehra Kurttekin / Can Yayınları / 368 s.
Cumhuriyet Kitap Eki
Read more:
https://www.turkish-media.com/forum/topic/644040-hoffmanin-tekinsiz-diyarlari/