"10 Ocak'ı işsizlik, sansür, gözaltı ve tutuklamalarla karşılıyoruz"
figure >
TGC ve TGS, 10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü nedeniyle açıklama yayınladı. Açıklamalarda, 'bayram' olarak ilan edilen 10 Ocak'ın, gazeteciler için artık kutlanmasının mümkün olmadığı ifade edildi.
Yarın 10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü. Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS) ve Türkiye Gazeteciler Cemiyeti (TGC) tarafından yayınlanan açıklamalarda gazetecilerin iÅŸsiz ve güvencesiz çalışma koÅŸullarına dikkat çekildi. TGC açıklamasında, “10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü’nde bu yıl da demokratikleÅŸme, çok seslilik, basın ve düşünceyi ifade özgürlüğünden söz edemiyoruz. Basın Kanunu’nun çıkarılması için verilen mücadele sonucu 1961’de gazeteciler için önce ‘bayram’ olarak ilân edilen, 1971’de ise basına uygulanan baskı nedeniyle adı ‘Çalışan Gazeteciler Günü’ olarak deÄŸiÅŸtirilen 10 Ocak’ta sansür, iÅŸsizlik, düşük ücret, sosyal güvencesizlik, sendikasızlık, gözaltı ve tutuklama gündemin ilk maddelerini oluÅŸturuyor" ifadelerini kullanırken TGS'den yapılan açıklamada, "Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS) olarak 10 Ocak’ı uzun yıllardır bir ‘mücadele’ günü olarak tanımlıyoruz. Günümüz Türkiye’sinde 10 Ocak’ı sadece ‘Çalışan Gazeteciler’ günü olarak tanımlamak oldukça zor. Çünkü sektördeki iÅŸsizliÄŸin ülke ortalamasının iki katı olduÄŸu, güvencesiz ve sendikasız çalışmanın yüzde 90’ı aÅŸtığı, 67 gazetecinin cezaevinde olduÄŸu medya sektöründe 10 Ocak, kutlanmayı deÄŸil, mücadele edilmeyi gerektiriyor." denildi.TGC'nin açıklamasında ÅŸunlar kaydedildi:GAZETECÄ°LERÄ°N YÃœZDE 30’U Ä°ÅžSÄ°Z"180 ülke arasında basın özgürlüğü sıralamasında 154. sırada yer alan Türkiye’de gazetecilerin yüzde 30’u iÅŸsiz. Ä°letiÅŸim fakültelerinden her yıl mezun olan binlerce gençten ancak yüzde beÅŸi medya sektöründe iÅŸ bulabiliyor. Ä°ktidar baskısıyla halkın haber alması engelleniyor ve gazeteciler sadece iÅŸlerini yaptığı için gözaltına alınıyor, hapis cezası alıyor. 70 gazeteci halen cezaevinde tutuluyor.GAZETECÄ°LERÄ°N KIDEM TAZMÄ°NATI ÖDENMÄ°YOR10 Ocak’ın saÄŸladığı haklar gazetecilere kullandırılmazken ülkede gazetecileri bekleyen sıkıntılar ve tehlikeler de giderek artıyor. Basın sektöründe haberin görünmediÄŸi gazetelerini satamayan, televizyonlarını izlettiremeyen medya patronları zararı kapamanın yolunu iÅŸten gazeteci atmakta buluyor, kıdem tazminatı bile ödemiyor.GAZETELERÄ°N YAÅžAM KAYNAKLARI KESÄ°LMEYE ÇALIÅžILIYORYalnızca iktidara biat eden gazetecilere devletten ve çeÅŸitli kaynaklardan olanak saÄŸlanırken kamuoyunu haberle buluÅŸturmak isteyen yaygın ya da yerel bağımsız gazeteler çeÅŸitli ekonomik baskılar altına alınıyor.Basın Ä°lan Kurumu bu tür gazetelere sudan bahanelerle ilan kesintileri uyguluyor, bu gazetelerin yaÅŸama kaynaklarını kesmeye çalışıyor.5953 sayılı yasayla çalışanlar lehine deÄŸiÅŸtirilen 212 sayılı Basın Ä°ÅŸ Kanunu’na göre basın kartı gazetecilerin kimliÄŸi kabul ediliyor. Bu kimliÄŸi olmayanlara ‘gazeteci deÄŸildir’ deniliyor. Ancak gerçekte basın kartı olmayan, fiilen gazetecilik yapanların sayısı, basın kartı olanların en az iki katına ulaÅŸtı. MeslektaÅŸlarımız düşük ücretle, güvencesiz olarak çalıştırılıyor.BÄ°NLERCE GAZETECÄ°NÄ°N BASIN KARTI ‘İNCELEMEDE’ DÄ°YEREK VERÄ°LMÄ°YORTBMM’den geçen torba yasayla gazetecilerin erken emekli olmasını saÄŸlayan yıpranma hakkı basın kartı ÅŸartına baÄŸlandı. Ä°letiÅŸim BaÅŸkanlığı ise binlerce gazetecinin basın kartını gerekçe belirtmeden ‘incelemede’ diyerek vermiyor. Basın kartlarını alamadıkları için gazeteciler yıpranma hakkından mahrum ediliyor, dava açmak zorunda bırakılıyorlar.RTÃœK ise iktidarın hoÅŸuna gitmeyen haberleri yayınladıkları için bağımsız televizyonlara ağır para cezaları ve yayın durdurmayla sansür uyguluyor. Halkın haber alma hakkını engelliyor.10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü’nde iktidar ve muhalefeti gazetecilik mesleÄŸinin yapılmasının önündeki engelleri kaldırmaya çağırıyoruz.Kamu kurumları olması gereken BÄ°K, RTÃœK ve Ä°letiÅŸim BaÅŸkanlığı’nı bağımsız medya kuruluÅŸlarını ve çalışanlarının iÅŸ güvenliÄŸini, çalışma koÅŸullarını zora sokan, halkın haber alma hakkını engelleyen uygulamalardan vazgeçmeye davet ediyoruz.GazeteciliÄŸi suç saymaya çalışan, gazetecileri potansiyel terörist görmek isteyen bir anlayış olsa da hak odaklı, insan odaklı gazeteciliÄŸe gönül vermiÅŸ, yürekten inanmış gazetecilerin mesleklerini yapmaya devam edeceklerini kamuoyunun bilgisine bir kez daha sunuyoruz.â€TGS'nin açıklamasından satır baÅŸları ise şöyle:GAZETECÄ°LER ÃœZERÄ°NDEKÄ° BASKI: Ä°ÅžSÄ°ZLÄ°K"Kayıtlı çalışan sayısına iliÅŸkin verileri, sektördeki iÅŸsizlik rakamları ile birlikte deÄŸerlendirmek yararlı olacaktır. TÜİK verilerine göre Türkiye geneli iÅŸsizlik oranı 2016 ve 2017 yılında %10,9; 2018 yılında %11; 2019 yılında %13,7’dir. En son açıklanan AÄŸustos 2020 verilerine göre ise iÅŸsiz sayısı geçen yılın aynı dönemine göre %0,8 azalarak %13,2 seviyesinde gerçekleÅŸmiÅŸtir. Yıl sonu iÅŸsizlik oranının ise, pandemi nedeniyle daralan ekonomik faaliyetler nedeniyle görece yüksek çıkması beklenmektedir. Ãœlkenin önemli meselelerinden birisi olan iÅŸsizlik sorunu, basın ve ifade özgürlüğüne yönelik engellerle boÄŸuÅŸan gazeteciler üzerinde daha yakıcı bir tehdit olmaktadır. Gazetecilik bölümü mezunları içinde iÅŸsizlik oranı TÜİK iÅŸgücü istatistiklerine göre 2016’da %19,2; 2017 yılında %19,1; 2018’de %23,8’dir. 20 Mart 2020’de açıklanan TÜİK iÅŸgücü istatistiklerine göre ise 2019 yılında bu oran %21,8’dir. 2018 yılında olduÄŸu gibi 2019 yılında da gazetecilik bölümü mezunları, sosyal hizmet mezunlarının (%24) hemen ardından en yüksek iÅŸsizliÄŸe maruz kalan kitle olmaktadır. Her ne kadar bir önceki yıla göre gazetecilik mezunları içinde resmi iÅŸsizlik oranı az da olsa bir düşüş gösterse de gazeteciler arasında iÅŸsizlik oranının kayıt dışı istihdam ile birlikte yüzde 25-30 seviyelerinde olduÄŸu da tahmin edilmektedir. Ä°ÅŸsizliÄŸin görece yüksek olması, gazeteciler içinde güvencesiz çalışma koÅŸullarının yaygınlaÅŸmasına ve iÅŸ güvencesinin kırılganlığının artmasına neden olan önemli bir sorundur."ORMAN KANUNLARINA SON VERMEYE ÇAÄžIRIYORUZ"Sonuç olarak 10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü’nün 60. yılında gazeteciler, iÅŸsizlik, güvencesizlik, örgütsüz ve saÄŸlıksız koÅŸullarda çalışmaya zorlanmaktadır. Ayrıca kanunun tanıdığı haklar budanmakta, kalemleri üzerindeki baskılar artmaktadır. Türkiye Gazeteciler Sendikası olarak 10 Ocak’ın yeniden bir bayram havasında kutlanabilmesi için tüm gazetecileri dayanışmaya, birlikte mücadeleye ve basın sektöründeki orman kanunlarına son vermeye çağırıyoruz."GAZETECÄ°LERÄ°N TEMEL SORUNLARITGS’nin yıl içinde yaptığı görüşmeler ve sahada elde ettiÄŸi veriler ışığında gazetecilerin temel sorunları özetle ÅŸu ÅŸekilde:1-   Kısmi çalışma ödeneÄŸine baÅŸvurulan iÅŸletmelerde çalışan gazetecilerin gelirlerinde yaÅŸanan düşüş,2-   Kısmi çalışma kapsamında olmasına raÄŸmen tam zamanlı çalıştırılmaya devam etme,3-   Ücretsiz izine çıkartma nedeniyle gelirde düşüş,4-   Ücretsiz izne çıkartılmasına raÄŸmen çalıştırılmaya devam etme,5-   İşten çıkarma yasağı nedeniyle iÅŸinden memnun olmayan gazetecilerin yaÅŸadığı sorunlar,6-   Ücret ve kıdem tazminatı alacakları konusunda iÅŸverenlerle anlaÅŸmazlıklar,7-   Pandemi ile birlikte evden çalışmaya geçen iÅŸletmelerde artan iÅŸ yükü,8-   Tatmin etmeyen ücret seviyesi,9-   İş saÄŸlığı ve güvenliÄŸi önlemlerindeki yetersizlikler,10- Pandemi nedeniyle daralan ekonomik faaliyetler nedeniyle gazetecilerin iÅŸ güvencesinde aşınma. DiÄŸer bir deyiÅŸle iÅŸini kaybetme korkusunun artması,11- Kayıt dışı çalıştırılma,12- Farklı iÅŸ koluna kayıtlı basın kuruluÅŸlarında istihdamdan dolayı TGS üyesi olamama.10 OCAK ÇALIÅžAN GAZETECÄ°LER GÃœNÃœ OLARAK NASIL Ä°LAN EDÄ°LDÄ°?4 Ocak 1961'de basın çalışanlarına bazı haklar ve yasal güvence saÄŸlayan 212 sayılı Basın Ä°ÅŸ Kanunu Resmi Gazete ’de yayınlandı. Ancak dokuz gazete patronu, 212 sayılı yasaya ve Basın Ä°lan Kurumu’nun oluÅŸmasına iliÅŸkin 195 sayılı yasaya karşı çıktılar. AkÅŸam, Cumhuriyet, Dünya, Hürriyet, Milliyet, Tercüman, Vatan, Yeni Ä°stanbul ve Yeni Sabah’ın patronları ortak bildiriye imza atarak gazetelerini üç gün kapattıklarını duyurdu. Ä°stanbul Gazeteciler Cemiyeti (TGC) ve Ä°stanbul Gazeteciler Sendikası ise çalışanlarla birlikte karara katılmadıklarını açıkladı. Ellerinde “Simidimiz ve hürriyetimiz içinâ€, “Çalışan gazeteciye cop, patrona hazırlop†gibi dövizler taşıdılar. “Dokuz patron olayı†olarak basın tarihine geçen bu geliÅŸme üzerine gazeteciler üç gün boyunca Ä°stanbul Gazeteciler Sendikası çatısı altında ‘Basın’ adlı bir gazete yayımladı. Basın Gazetesi 11 Ocak günü yayına baÅŸladı ve üç günlük boykot sırasında yayınını sürdürdü. Üç gün süren bu dayanışmanın ardından 10 Ocak Çalışan Gazeteciler Bayramı olarak kutlanmaya baÅŸlandı. 1971 yılındaki askeri müdahaleden sonra gazetecilere yönelik ağır baskılar nedeniyle günün adı, “10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü†olarak deÄŸiÅŸtirildi.
cumhuriyet.com.tr
Read more:
https://www.turkish-media.com/forum/topic/656861-10-ocaki-issizlik-sansur-gozalti-ve-tutuklamalarla-karsiliyoruz/