Yücel Feyzioğlu'ndan bizi anlatan masallar...
1970’lerde masalları derlemeye ve yeniden yazmaya başlayan Yücel Feyzioğlu Avrupa ve dünyadaki masal çalışmalarını çok yakından izlemiş, halkların, toplumların geleceği ve gelişmesi konusunda masalların işlevine olan inancıyla masallarla yeni bir gelecek kurmanın ve toplumu kültürel olarak zenginleştirmenin önemini vurgulamıştır. Ona göre, masallar, geleceği kurgulamadaki önemi nedeniyle özellikle büyükler, eğitimciler tarafından anlaşılmalıdır.
/Archive/2021/1/16/161121475-ic1.jpgÅžair Cemal Süreyya bir ÅŸiirinde masallarla gerçeÄŸin nasıl örtüştüklerini ÅŸu dizelerle anlatmış: “Aslında annem hep seni anlatır dururmuÅŸ çocukluÄŸumda… / Her masala seni anlatarak baÅŸlarmış. / Bir varmış bir yokmuş…†Alman çocuk psikoloÄŸu ve eÄŸitimcisi Dr. Juhannes Wilkes bir makalesinde, “Tüm toplumlar belirli ayinleri uygulayarak yaÅŸarlardı ve deÄŸerleri, kuralları, ortak farkındalıkları çocuk hafızası ancak masallarla anlayabilir ve zihinsel geliÅŸimini saÄŸlayabilirâ€Â¹ diye yazıyordu.Avrupa’da masal çalışmaları çok öncelerden baÅŸlamıştı. Almanya’da 1700’lü yılların sonlarında iki idealist kardeÅŸ Jacop ile Wilhelm Grimm kardeÅŸler Almanya’yı, köy köy, kasaba kasaba dolaÅŸarak yüzlerce masal toplamış ve masalları yeni bir üslupla yeniden kalem almışlardır. Çalışmaları ve Alman dili, kültürü üzerindeki etkileri hâlâ tartışılmakta ve uzmanlarca takdirle karşılanmaktadır:“Grimm kardeÅŸler dile getirdikleri zenginlikle sadece aydınların önlerini açmamış, bütün halk kesimlerine önemli bir deÄŸeri miras olarak bırakmışlardır. Onların çalışmaları hem geleceÄŸi anlama hem de geleceÄŸe yön verme açısından çok önemlidir.â€Â²/Archive/2021/1/16/161133990-ic2.jpgKARDEÅž MASALLAR VE ANADÄ°L!Türk toplumunun en gergin ve karmaşık bir döneminde 1970’lerde masalları derlemeye ve yeniden yazmaya baÅŸlayan Yücel FeyzioÄŸlu Avrupa ve dünyadaki masal çalışmalarını çok yakından izlemiÅŸ, masallarla yeni bir gelecek kurmanın ve toplumu kültürel olarak zenginleÅŸtirmenin önemini şöyle anlatmıştır:“Birçok masalda benzetmeler, mecaz, mesel, temsil, simge, kinaye, ima, iÄŸneleme, abartı, argo, humor gibi dil özellikleri kullanılır. Nesnelerin kiÅŸileÅŸtirilmesine ve yansıtarak anlatıma özen gösterilir. Atasözlerine, deyimlere, bilmece ve bulmacalara, eÅŸ anlamlı sözcüklere masallarda yer verilir. Böylece anadil geliÅŸir, renklenir, derinleÅŸir. Masallar anadilini geliÅŸtirdikçe çocuk sistemli düşünmeye baÅŸlar, zihinsel geliÅŸmesi tamamlanır, hayatı derin anlam kazanır ve çocuk olgun bir insana dönüşür.â€3Yücel FeyzioÄŸlu’nun halkların, toplumların geleceÄŸi ve geliÅŸmesi konusunda masalların iÅŸlevine olan inancı, onun çalışmalarını da diÄŸer masal çalışmalarından farklı bir yöne götürmüştür. O, “KardeÅŸ Masallar†baÅŸlığı altında artık masal literatürüne giren masal derlemeleriyle Asya’dan Avrupa’ya kadar bin yıllardır beraber yaÅŸayan halkların kültürel mirası olan masalları aynı kitaplarda buluÅŸturarak çocuklar arasında geleceÄŸin barış sözleÅŸmesinin oluÅŸmasına zemin hazırlamıştır.Ayrıca çeÅŸitli nedenlerle yüzyıllardır birbirlerinden ayrı kalmış Kazak, Kırgız, Uygur, Özbek, Altay, Tuva, Azerbaycan, Türkmen gibi akraba toplulukların yeniden tarihsel baÄŸlarının güçlenmesi için onların masallarını da derleyerek çeÅŸnili bir bahçe gibi çocukların önlerine sermiÅŸtir./Archive/2021/1/16/161147037-ic3.jpgGELECEĞİ BÄ°RLÄ°KTE KURGULAMAKYücel FeyzioÄŸlu kırk yılı aÅŸkındır topladığı ve yeniden yazdığı masallarla birlikte masalların devlet, toplum ve aile nezdinde de önem kazanması için makaleler, kitaplar yazmış, konferanslar vermiÅŸtir. EÄŸitim Bakanlığı’nın gündemine masalların girmesi biraz da onun ısrarları ve çalışmaları sonucunda gerçekleÅŸmiÅŸtir. Masallar Bize Ne Anlatır?, Ä°nsan Hakları, YurttaÅŸlık ve Demokrasi gibi kitaplarıyla da masalların sadece çocuklara özgü bir çalışma olmadığını, masallarla farklı bir geleceÄŸin kurulabileceÄŸini büyüklere de anlatmıştır.Masalların mesajları konusunda da Yücel FeyzioÄŸlu’nun çok farklı bir bakış açısı vardır. Ona göre, masallar, geleceÄŸi kurgulamadaki önemi nedeniyle özellikle büyükler, eÄŸitimciler tarafından anlaşılmalıdır. Aileler ve eÄŸitimciler masalları dikkatle okuduklarında masallardan çıkacak sorularla çocuklarının hayal dünyasını daha da geliÅŸtirebilir ve onların gelecekteki yolculuklarına büyük katkılar sunabilirler.Belki de bu nedenle olsa gerek, Yücel FeyzioÄŸlu birçok masalın sonuna sorular ekleyerek çocuÄŸun sadece masalı dinlememesini, sorular sorarak kendi yöntemiyle masalı analiz etmesini ve kendisine yönelik mesajları algılamasını istemiÅŸtir./Archive/2021/1/16/161158881-kapakic4.jpgÇocukların masallardaki mesajlarla ufuklarının açılacağını bütün kitaplarında vurgulayan Yücel FeyzioÄŸlu, Masallarla 1001 BuluÅŸ isimli kitabında hayallerin masallarla nasıl gerçeÄŸe dönüşeceÄŸini şöyle anlatmıştır: “Önce hayal vardı. Sonra masallar, efsaneler anlatıldı. Bilim insanları o anlatılanları hayata uyguladı.â€4KaÅŸgar’dan Balkanlar’a kadar büyük bir coÄŸrafyanın masallarını derleyen, üzerinde titizlikle çalışan, yeniden yazan Yücel FeyzioÄŸlu, kitap kapakları arasına aldığı “masal dünyası†ile gerçek dünyamız ve geleceÄŸimiz arasında yıkılmaz köprüler kurmuÅŸtur.DOÄžUBATI Yayınları’nca yayınlanmaya baÅŸlayan kırk cilde yaklaÅŸan çalışması bence gelecek kuÅŸağın ortak bir mirası haline gelmiÅŸtir ve uzak mesafelere karşın kardeÅŸ halklar aralarındaki kültürel bağı bir hayli güçlendirmiÅŸtir.¹ https://www.br-online.de/jugend/izi/deutsch/publikation/televizion /29_2016_1/Wilkes_Was_Maerchen_zur_psychischen_Gesundheit.pdf² http://www.grimms.de/de/content/ziele3 Yücel FeyzioÄŸlu, Masallar Bize Ne Anlatır, DOÄžUBATI Yay., s.174 Yücel FeyzioÄŸlu, Masallarla 1001 BuluÅŸ, DOÄžUBATI Yay., s.11
Orhan Aras
Read more:
https://www.turkish-media.com/forum/topic/658451-yucel-feyzioglundan-bizi-anlatan-masallar/