News - Haberler
Öykücülüğümüzde bir ada!
| Monday, 02.08.2021, 12:05 AM | (187 views)
Öykücülüğümüzde bir ada!
Bilge Karasu, edebiyatımızın özgün adlarından biri. Onu bu denli ayrıcalıklı kılan; yazının kurmaca gerçekliğini öykü, roman, deneme, anlatılarında zenginleştirici boyutlarıyla işlemiş olmasıdır. Karasu, yaşam ve yazı arasındaki bağıntıyı yeni bir dil yaratarak yaşanır kılan bir anlatıcıdır. Onun yazın coğrafyası, dil evreni yaşam ve adına çok şey söylemektedir.
/Archive/2021/2/8/000800114-ic1.jpgBilge Karasu’nun ait olduÄŸu yazın ikliminin varoluÅŸ dönemi 1950’lere uzanır. Ä°lk yazısını bu sürecin başında, ilk öyküsünü ise 1952’de SeçilmiÅŸ Hikayeler Dergisi’nde yayımlar. Troya’da Ölüm Vardı adlı ilk öykü kitabı da 1963’te okur karşısına çıkar.45 yıllık yazın yaÅŸamının birikimi olan yapıtlarıyla yaÅŸam ve yazının kesiÅŸme, buluÅŸma, ayrışma noktalarını sergileyen bir yazarlık tavrını ortaya koyduÄŸunu söylemeliyim. Onun anlatılarının katmanlı yapısı yeni bir dil yaratmak çabasının ürünüdür. Bir dil yaratmak, yepyeni bir evren kurmaktır. Yazarın / sanatçının varoluÅŸ koÅŸulu da bu deÄŸil midir? Karasu’nun yazın evreninin özgünlüğü buradadır.Onu, “öykücülüğümüzde bir ada†olarak nitelendirdiÄŸim bir yazımda, o evrene bakışı şöyle dile getirmiÅŸtim: “Kendini kolayca ele vermeyen, dil yurdunda dolaÅŸtıkça her bir söz’ün, im’in anlamını kavramaya, anlamaya, anlamlandırmaya çalışılan bir çabayı gerektiriyor onun yazın coÄŸrafyası. Ya da imlediÄŸim gibi, onun ‘ada’sı.†(Varlık, Mart 1999)Onu yitirdiÄŸimiz 14 Temmuz 1995 öncesinde, belki giderayak bir incelikle, ilk deneme kitabı Ne Kitapsız Ne Kedisiz’in* ardından hemen, o eÅŸsiz anlatısı Narla Ä°ncire Gazel’i** sunmuÅŸtu, bize. Altı Ay Bir Güz’ü*** ise yazık ki göremedi.Karasu’nun yazın evreniyle erken buluÅŸmanın keyfini yakalamışsanız, onun her yazdığının sizde, eminim ki derin anlamları vardır. Tutkuyla baÄŸlandığınız bir yer’in bir insan’ın sizdeki anlamı gibidir. Sık sık dönülür. DoÄŸrusu o izlerden Lağımlaranası ya da BeyoÄŸlu’na kavuÅŸmak...**** Karasu’nun ardında bıraktıklarını sevgi ve tutkuyla, bir simyacı gibi bir araya getirip okurlara sunan Füsun Akatlı’nın çabasına, Metis Yayınevi’nin özenine ÅŸapka çıkarmak gerekiyor./Archive/2021/2/8/000811333-ic2.jpgÖZYAÅžAMSAL Ä°ZLEKLER, ANAHTAR METÄ°NLERKarasu’nun yazın evrenini bilenler için de yepyeni ÅŸeyler var bu kitapta, “Lağımlaranası ya da BeyoÄŸluâ€, “Anlatılarâ€, “Sese Yazılanlar†ana baÅŸlıklı üç bölümden oluÅŸan kitabın ilk bölümündeki “BeyoÄŸlu Ãœzerine Metinâ€, “Bir Söylencedir BeyoÄŸluâ€, “Lağımlaranasıâ€, Karasu’nun ‘bireysel tarih’ine göndermeleri olan metinlerdir. Bir bakıma, yaÅŸam ve yazı bağıntısının ipuçlarını da verir her bir metin.Onun ÅŸu sözlerine tutunarak; “Çok sonra anlıyoruz geçiciliÄŸin anlamını†(s.33), yol alınca; yerin anlamına, yaÅŸanan, unutulan/yiten, anımsanan zamanın insan ömründeki izlerine dönüyorsunuz. Karasu’nun özyaÅŸamsal izlekleri yer yer öne çıkardığı bu metinler, okuru için ‘anahtar metin’ler niteliÄŸinde.Ötesi, yazın coÄŸrafyasının izlerini/izleklerini, katmanlı boyutlarını görebilmek için ilk elde okunması gerekenler olarak nitelendirmek istiyorum bunları. Bilge Karasu okuru için ilk adım metinleri evet. YaÅŸarken farkına varılamayanlara bakışı da içeriyorlar. Anılar, anıştırmalar... Nesnelerin, yaÅŸanmışlıkların, belleÄŸin tarihine dönüş… Anımsanan ve yiten zamanın burgacında bir yazarın otoportresini gözleriz.Ä°kinci Bölüm’ün metinleri (“Mesihâ€, “Kumsalda Bir Köpekâ€, “Ölümün Avlusuâ€, “Yataklarâ€, â€Ä°sabey’den†(Fragman)) Karasu’nun yazın evreninin sırlı yanlarına ulaÅŸtırıyor bizleri.Son bölümün üç metni (“Gidememekâ€, “AÅŸkâ€, “Sevilmekâ€) Karasu’nun yenilikçi bir yazar kimliÄŸini belirgince ortaya koyuyor. Ä°lk ikisi opera librettosu, sonuncusu da radyo oyunudur.ÖLÃœMÃœNÃœ TÃœL MENDÄ°L GÄ°BÄ° TAÅžIMAKBilge Karasu okurları için bir şölen diyebileceÄŸim bu kitabın görünmez simyacısı Akatlı, bir baÅŸka Bilge Karasu kitabını da hazırlayarak okura sundu: Öteki Metinler.***** Hazırladığı ilk kitabın bu çalışma serüvenini dile getirdiÄŸi “Gün Battı, Yazık, Arkalarında†adlı sunuÅŸ yazısı bir baÅŸka deÄŸerbilirlik örneÄŸi.Akatlı, bir yerde, ÅŸunları söylüyor: “Bilge, ölümünü tül bir mendil gibi’ hep cebinde taşıyan bir insandı. BaÅŸladığı her yazıyı, her kitabı, bitiremeden ölmesi olasılığına karşı; sanki benim ondan çok yaÅŸayacağımın garantisi varmış gibi, bana emanet ede ede yaÅŸadı. Büyütemeden terk etmek zorunda kalacağı evladını, kurda kuÅŸa, yem olmasın diye, dostuna emanet eden sorumlu bir baba tedbirliÄŸiyle Zaten hep, her konuda, kırk olasılığı bir arada hesaba katan bir bir tedbir kumkumasıydı o.â€Karasu’nun “düşünsel/kuramsal ağırlıklı denemeleriâ€nin bir baÅŸka anlamı ‘ben’ ve ‘öteki’ni, dili, yazarın konumunu, yazı-yaÅŸam iliÅŸkisini sorgulayıcı biçimde dile getirmesidir. Bir anlamda, Karasu’nun yazı coÄŸrafyasına adım atmak için eÅŸsiz bir kalıt!Akatlı’nın deyimiyle; “Öteki Metinler, Ne Kitapsız Ne Kedisiz ile bir arada okunduÄŸunda; düşünsel etkinliÄŸinin merkezine yazı’nın ve yazın’ın sorunlarını yerleÅŸtirmiÅŸ, yaÅŸama bakışını o odaktan beslemiÅŸ bir yazarın satırlarının arasına sinmiÅŸ ‘felsefe’si, tamamıyla olmasa da, anlamlı sayılabilecek bir ölçüde kavranabilecektir.†DiÄŸer bir önemli yan ise, Karasu’nun ‘özel günlük’lerinin de bu kitapta yer almış olması.KARASU: ‘OKUDUM, DURMAMACASINA…’Onun ÅŸu sözlerine kulak vererek, bu ÅŸenlikli yolculuÄŸa Öteki Metinler’den baÅŸlamalı, ne dersiniz?“Ama, okudum. YaÅŸamım boyunca, durmamacasına; okumaksızın yaÅŸayamayacağımı duya duya. Birçok ÅŸeyin ölüp gittiÄŸi - ölüp gittiÄŸi düşünülen - bu yaşımda bile, en çılgın çeÅŸitliliÄŸi içinde okumalarımı sürdürmemek, usumdan geçirebileceÄŸim en büyük ‘olmazlık’â€.Yazıda yaÅŸamak, baÅŸka nasıl olabilir ki…* Ne Kitapsız Ne Kedisiz / Bilge Karasu / Metis Yay. / 94 s. / 1994.** Narla Ä°ncile Gazel / Bilge Karasu / Metis Yay. / 134 s. / 1995.*** Altı Ay Bir Güz / Bilge Karasu / Metis Yay. / 84 s. / 1996.**** Lağımlaranası ya da BeyoÄŸlu / Haz.: Füsun Akatlı / Metis Yay. / 228 s. / 1999.***** Öteki Metinler / Haz.: Füsun Akatlı / Metis Yay. / 140 s. / 1999,
Feridun Andaç / Cumhuriyet Kitap Eki
Read more: https://www.turkish-media.com/forum/topic/663374-oykuculugumuzde-bir-ada/
Read more: https://www.turkish-media.com/forum/topic/663374-oykuculugumuzde-bir-ada/
Other News
İlkay Gündoğan, Manchester City'i galibiyete taşıdı
İki gündür haber alınamayan kişiölübulundu
Eski takımına karşıkırmızıkart gördütakımdan kovuldu!
Türkiye Salon AtletizmŞampiyonası'nın son gününde 4 yeni rekor
Sergen Yalçın:“Mücadeleyi de savaşıda bırakmayacağızâ€
Sergen Yalçın oyuncularınıtek tek kutladı
AKP'li vekil trafik kazasıgeçirdi
Rosier’den kariyerinin ilk golü!
Darcy Fırtınası: Kuzey Avrupa kar altında
Erdoğan'ın posterini yakan kişiye gözaltı