İktidar kanadı seçim yasaları üzerinde çalışmalar yürütüyor: İktidarda ‘sistem’ açmazı
MHP, ‘dar ve daraltılmış seçim sistemine’ karşı çıkarken, AKP, büyükşehirlerde HDP’nin milletvekili sayısında azalma olacağı gerekçesiyle, ‘olabilir’ yaklaşımında.
CumhurbaÅŸkanı Tayyip ErdoÄŸan’ın “yeni anayasa†çıkışı ile birlikte siyasette gözler, “CumhurbaÅŸkanlığı hükümet sistemi doÄŸrultusunda hazırlanması planlanan uyum yasalarına†çevrildi. Yeni anayasa ile ilgili, parlamentodan referandum için 360 yeter sayıyı bulamayacağını hesaplayan iktidar, 2023’e dek Siyasi Partiler Yasası (SPY) ile seçim yasaları ile ilgili çalışmalara da hız verdi. Ancak AKP ile MHP arasında, “dar ve daraltılmış bölge seçim sistemlerine†iliÅŸkin bir “açmaz†bulunuyor. Yerel seçimlerde pek çok büyük ÅŸehri muhalefete kaptıran iktidar, “bunun en büyük etkeninin HDP’nin büyükÅŸehirlerdeki oyları olduÄŸundan†yola çıkarak “seçimlerde dar ve daraltılmış bölge seçim sistemlerinin uygulanabilmesine sıcak yaklaşıyor.†Ancak MHP, HDP’nin DoÄŸu ve GüneydoÄŸu’daki milletvekili sayısını artıracağı gerekçesiyle iki sisteme de karşı çıkıyor.Kulislerde, AKP ve MHP’nin baÅŸta “seçim barajı†olmak üzere “seçim sistemleri†ile ilgili “anlaÅŸmazlık†yaÅŸadığı belirtiliyor. Yerel seçimlerde, Ä°stanbul ve Ankara olmak üzere, Adana, Mersin, Antalya gibi büyük ÅŸehirleri de kaybeden iktidar kanadı, cumhurbaÅŸkanlığı ve milletvekilliÄŸi seçimlerinde ise “iÅŸini ÅŸansa bırakmak istemiyor.†AKP, bu nedenle, “dar ve daraltılmış bölge seçim sistemlerinin de masada tartışılması gerektiÄŸini†düşünüyor. Ancak AKP, ittifak ortağı MHP ile bu konuda “henüz görüş birliÄŸini saÄŸlamış deÄŸil.â€Â ‘SÄ°YASET YERELLEŞİR’MHP Genel BaÅŸkanı Devlet Bahçeli’nin, HDP’nin kapatılması yönündeki çaÄŸrısı ve bununla ilgili eÄŸer yargı bir adım atmazsa, “MHP’nin gereÄŸini yapacağını†söylemesi, “AKP’nin elini de sıkıştırıyor.†Dar bölge seçim sistemi, Türkiye’nin “seçilecek milletvekili sayısı kadar seçim bölgesine ayrılmasına ve her bölgeden bir milletvekili seçilmesine†olanak saÄŸlıyor. Daraltılmış bölge sisteminde ise her il 5 milletvekili çıkaracak ÅŸekilde seçim çevrelerine ayrılıyor. AKP kanadı, her iki seçim sisteminde de “büyük ÅŸehirlerde HDP’nin milletvekili çıkaramayacağını†savunuyor. Mevcut sistemde, HDP’nin büyük ÅŸehirlerde “en az bir milletvekili çıkardığına†iÅŸaret ediliyor. Ancak MHP kanadı, “dar ve daraltılmış bölge sistemlerinin Türkiye için uygun olmadığını†ve “ilerde sıkıntı çıkaracağını†savunuyor. MHP, özellikle DoÄŸu ve GüneydoÄŸu Anadolu bölgelerinde HDP’nin milletvekili sayısını artıracağı tezinden de hareketle, iki sistemle ilgili AKP’yi ÅŸu gerekçeyle uyarıyor: “Temsilde adalet ilkesini geçersiz kılar. Etnik, dini ya da belirli yapıları öne çıkarma ve güçlendirme, parti kurumsallığını ve disiplini ortadan kaldırma ile siyasetin çok yerelleÅŸerek, ülke meselelerinden uzaklaÅŸması gibi riskler nedeniyle ayrıştırıcı yönde etki yaratabilir.â€Â DeÄŸiÅŸiklik talebi MHP lideri Bahçeli tarafından gündeme getirilmiÅŸ olsa da MHP, mevcut sistemle seçimlere gidilmesi gerektiÄŸinin altını çiziyor. MHP ETKÄ°LENÄ°YORAKP’de yapılan çalışmalarda, “dar ve daraltılmış bölge seçim sistemlerinde MHP’nin milletvekili sayısının azaldığı†ifade ediliyor. AKP’nin parlamentodaki 600 milletvekili üzerinden yapılan çalışmasında, “son seçimle birlikte Meclis’e giren 50 milletvekilinden ortalama 29’unu AKP’nin, yalnızca 5’inin ise MHP’nin aldığı†ifade ediliyor. Daraltılmış bölge üzerinden yapılan sistemde özellikle AKP’nin milletvekili sayısının “yaklaşık yüzde 10 arttığı†gözlenirken, MHP’nin milletvekili sayısının ise “düştüğü†ifade ediliyor.Â
Selda Güneysu
Read more:
https://www.turkish-media.com/forum/topic/664763-i%CC%87ktidar-kanadi-secim-yasalari-uzerinde-calismalar-yurutuyor-i%CC%87ktidarda-sistem-acmazi/