Holokost ve Yunanistan Yahudileri

Holokost ve Yunanistan Yahudileri Uluslararası Yahudi Soykırımı (Holokost) Kurbanlarını Anma Günü çerçevesinde Yunanistan’da da 27 Ocak’ta törenler düzenlendi. CumhurbaÅŸkanı Katerina Sakellaropoulou, en büyük Nazi toplama kampı olan AuschwitzBirkenau’nun kurtuluÅŸunun 76. yıl dönümünde yaptığı konuÅŸmada “Holokost yalnızca Yahudileri deÄŸil, hepimizi ilgilendiriyor” dedi. BaÅŸbakan Miçotakis ise “Yahudilerin, özellikle de Holokost’ta hayatını kaybetmiÅŸ olan Yunan Yahudileri’nin anısı önünde saygıyla eÄŸiliyoruz” ifadesini kullandı. ÇoÄŸunluÄŸunu Sefaradların oluÅŸturduÄŸu Yunanistan Yahudilerinin sayısı bugün 5500 civarında. Sefaradların atalarının bir bölümü, 1492’de Ä°spanya’da dönemin Katolik hükümdarları Kastilyalı Ä°sabel ile Aragonlu Ferdinand’ın dinlerini deÄŸiÅŸtirmeyi reddeden bütün Müslüman ve Yahudileri Ä°spanya’yı terk etmeye zorlamasının ardından, Selanik, Ä°zmir ve Ä°stanbul’un da aralarında bulunduÄŸu Osmanlı kentlerine göç etmiÅŸti.Tarih profesörü Mark Mazower, “Selanik: Hayaletler Åžehri” adlı kitabında, Evliya Çelebi’nin Selanik’e 1667-1668’de yaptığı geziler sırasındaki gözlemlerine atıfta bulunarak Yahudiler’in o dönemde ÅŸehrin artık ayrılmaz bir parçası olduÄŸunu anlatıyor. “Gerçekten de ÅŸehirde Hıristiyanlardan önce Yahudiler vardı” yorumunu yapıyor. Yunanistan’da Yahudilerin varlığına iliÅŸkin ilk arkeolojik bulguların, Attika bölgesinde bulunan ve Ä°.Ö. 300-250 yıllarından kalma bir yazıt olduÄŸu belirtilen Yunan Yahudi Müzesi belgelerinde de, Selanik’teki Yahudilerin, 16. ve 17. yüzyılda dünyadaki en büyük Yahudi topluluklarından biri olduÄŸu aktarılıyor. Yine aynı müzenin verilerine göre, Yunanistan’daki Yahudilerin sayısı 20. yüzyılda 100 bine kadar ulaÅŸmış. Adları, Ä°branice’de “İspanya” anlamına gelen “Sefarad” kelimesinden türetilmiÅŸ olan topluluÄŸun yanı sıra Yunanistan’da Romanyot diye bilinen, Sefarad ve AÅŸkenazlardan ayrı olan, Bizans mirası küçük bir Yahudi topluluÄŸu daha var. Yunanistan’da yaÅŸayan en eski Yahudiler olan Romanyotlar, yüzyıllar boyu Yunanca konuÅŸagelmiÅŸ ve yazı dili olarak da Ä°branice harflerle Yunanca kullanmışlar. Bunlardan geriye kalan ve toplam sayısı 100’ü geçmeyen Romanyot nüfusunun çoÄŸunluÄŸu Yanya’da yaşıyor.GENÇLER YURTDIÅžINA GÄ°DÄ°YORAtina’daki Akropol’ün yakınlarında, kozmopolit ve turistik semtlerden biri olan Thissio’da Sefarad ve Romanyot Musevi cemaatlerinin her ikisinin de ayrı birer sinagogu var. Ä°kinci Dünya Savaşı’nda Yunanistan’ın Nazi Almanyası tarafından iÅŸgalinin ardından çoÄŸunluÄŸunun toplama kamplarında yok edilmesinden bu yana sayıları hemen hemen tükenen Yunanistan Yahudilerinin 2500-2700 kadarı Atina’da yaşıyor. Selanik’tekilerin sayısı ise yaklaşık 1300 civarında. Larissa’da 340 Yahudi bulunuyor, nüfusun geri kalanı Korfu Adası, Yanya, Trikala, Rodos gibi yerlere dağılmış durumda. Son birkaç yılda ekonomik kriz nedeniyle Yunanistan’da iÅŸ bulma ümitlerini yitirip yurt dışına göç eden gençlerin de sayısının artmasıyla varlığı giderek tükenen Yahudi Yunanları kültürel miraslarını ve dinlerini korumaya ve sonraki kuÅŸaklara aktarmaya çabalıyorlar. Yunan Yahudi Müzesi’nin etkinliklerinde okullardaki kültürlerarası programlara ağırlık veriliyor. ÖrneÄŸin okul çocuklarına yönelik bir programda yaÄŸ kandilinin Hıristiyanlar, Müslümanlar ve Museviler tarafından evlerde nasıl kullanıldığı, büyükanne ve büyükbabalarından dinledikleri hikâyelerle aktarılıyor. Böylece çocuklar bu dinler arasındaki ortak baÄŸlara iliÅŸkin bir fikir edinmiÅŸ oluyorlar. Müzede ayrıca çeÅŸitli sergiler de düzenleniyor. [email protected] AyÅŸe Ferliel Barounos / Atina

Read more: https://www.turkish-media.com/forum/topic/666251-holokost-ve-yunanistan-yahudileri/