News - Haberler
Günün koşullarına ayak uyduramayan zekâyok oluşu tetikler
| Monday, 02.22.2021, 06:00 AM | (236 views)
Günün koşullarına ayak uyduramayan zekâ yok oluşu tetikler
Dünyanın önde gelen psikiyatrlarından Dr. Robert Sternberg’in başını çektiği yeni bir akım, bugüne dek zekânın yanlış tanımlandığını ileri sürüyor. Halihazırda kullanılmakta olan IQ testleri dar kapsamlı, bilimselliği kuşkulu, yalnızca bireye hizmet eden ve çağa ayak uydurmakta zorlanan bir zekâ katsayısını ölçüyor. Sternberg, Covid-19 pandemisinin, iklim değişikliğinin, gelir adaletsizliğinin, su ile hava kirliliğinin, “sözde zeki†kişilerin aldığı yanlış kararların bir sonucu olduğunu iddia ediyor.
Bugün dünyanın geldiÄŸi nokta zeki olduÄŸunu varsaydığımız insanların eseri. Zekâlarına güvenerek kritik mevkilere getirdiÄŸimiz insanların aldıkları kararların ne kadar yanlış olduÄŸunu tartmak zor deÄŸil. Dünya düzeninin bugün pek çok açıdan kritik eÅŸiÄŸe dayanmış olmasının nedeni zekâ kavramını çok dar bir açıdan ele almamız olabilir mi? Amerikan Psikoloji DerneÄŸi’nin eski baÅŸkanı, Cornell Ãœniversitesi Psikoloji ve Psikometri Bölümü profesörü Dr. Robert Sternberg ve onun görüşlerini destekleyenler bugün yaygın olarak kullanılmakta olan zekâ tanımının çok dar, bilimselliÄŸi kuÅŸkulu, yalnızca bireye hizmet eden bir kavram olduÄŸunu ileri sürüyor. Sternberg’in temsil ettiÄŸi bu akım, pek çok açıdan zekâyı yanlış deÄŸerlendirmemize baÄŸlı olarak, gerçek dünya sorunlarına akıllı çözümler üretemediÄŸimize iÅŸaret ediyor.ADAPTÄ°F ZEKÂZekânın ilk tanımlarından biri deÄŸiÅŸen çevreye uyum saÄŸlama yeteneÄŸidir. Bu uyum saÄŸlayabilen adaptif zekâ sürekli olarak çevre ile iliÅŸkilerinizle birlikte güncellenir. Sternberg, zekâyı tek bir zekâ testi ile ölçemeyeceÄŸimizi söylüyor. Bugün çok iyi eÄŸitim almış insanların çoÄŸu, IQ’ları ne kadar yüksek olursa olsun acil çözüm bekleyen problemlerin çözümünde yetersiz kalabilir. Åžu anda en fazla ihtiyaç duyduÄŸumuz ÅŸey adaptif zekâ. Zekâ ile ilgili tek geçerli kavram deÄŸiÅŸebilme yeteneÄŸidir.ADAPTÄ°F ZEKÂNIN BÄ°LEŞİKLERÄ°Sternberg, adaptif zekânın, koÅŸullara uyum saÄŸlama, deÄŸiÅŸtirme veya yeni koÅŸullar yaratma konusunda dört tip yetenekten oluÅŸtuÄŸunu ileri sürüyor.YARATICI YETENEKLER: Anlamlı, yararlı fikirler üretmek için yararlanırız: İçinde bulunduÄŸunuz koÅŸulları hayal gücünüzü kullanmadan deÄŸiÅŸtiremezsiniz.ANALÄ°TÄ°K YETENEKLER: Kendi fikirlerimizin veya baÅŸkalarının fikirlerinin iÅŸe yarayıp yaramadığını araÅŸtırmakta kullanırız: İçinde bulunduÄŸumuz koÅŸullarda neyin iÅŸe yarayıp neyin iÅŸe yaramadığını tartarız.PRATÄ°K YETENEKLER: KoÅŸulları deÄŸiÅŸtirirken kendi fikirlerimizi uygulamak için ve diÄŸerlerini bu deÄŸiÅŸikliÄŸe ikna etmek için kullanırız.BÄ°LGELÄ°ÄžE DAYANAN YETENEKLER: Fikirlerimizin toplumsal bir yarar saÄŸlaması için kullanırız. Kısa ve uzun uzun vadede kendi çıkarlarımızla toplumsal çıkarlar arasında denge kurmamızı saÄŸlar.COVID-19 aşısının geliÅŸtirilme süreci bu dört yeteneÄŸin nasıl ve nerede kullanılacağı ile ilgili güzel bir örnek oluÅŸturuyor. Yeni mRNA aşısının geliÅŸtirilmesi tam bir yaratıcılık örneÄŸidir. Aşı denemelerinin bilimsel açıdan saÄŸlam ve eksiksiz olması, elde edilen verilerin doÄŸru yorumlanmış olması analitik yeteneÄŸin eseridir. AraÅŸtırma sonucunda ortaya çıkan aşıların geniÅŸ ölçekte üretimi ve dağıtımı tam anlamıyla pratik yetenek gerektirir.Gelelim bilgelik gerektiren yeteneklere. Karar vericiler bazı insanların aşı karşıtı olmalarına, aşıdan kokmalarına hoÅŸgörü ile yaklaÅŸmak zorunda. Aşının yalnızca kendimiz için deÄŸil, toplumsal saÄŸlık için de gerekli olduÄŸu gerçeÄŸini toplumlara kabul ettirmek ise bilgeliÄŸe dayanan zekâ gerektirir.BÄ°LGELÄ°K Ä°STERRobert J. Sternberg COVID-19 pandemisinin bir anlamda geleneksel zekâ kavramının artık köhnediÄŸini gösterir bir uyarı olduÄŸunu söylüyor: “Bu dar kapsamlı, modası geçmiÅŸ, bireyselliÄŸi besleyen zekâ kavramından artık kurtulmamız gerekiyor. Eskiye devam etmemiz durumunda yok oluÅŸ kaçınılmaz. Zekâyı, yalnızca bireysel hedeflere deÄŸil, olumlu toplumsal hedeflere ulaÅŸmayı saÄŸlayan bir yetenek olarak düşünmekte fayda var. Küresel iklim deÄŸiÅŸikliÄŸi, pandemi, çevre kirliliÄŸi aşırı bireysellik ile birleÅŸince Einstein’ın IQ’suna bile sahip olmanız sizi yok olmaktan kurtaramaz.â€Â https://www.newscientist.com/article/ mg24933174-700-weve-got-intelligence-allwrong-and-thats-endangering-our-future/ https://exploringyourmind.com/whatsadaptive-intelligence/
Reyhan Oksay / Cumhuriyet
Read more: https://www.turkish-media.com/forum/topic/666441-gunun-kosullarina-ayak-uyduramayan-zeka-yok-olusu-tetikler/
Read more: https://www.turkish-media.com/forum/topic/666441-gunun-kosullarina-ayak-uyduramayan-zeka-yok-olusu-tetikler/
Other News
Fransa’da kırmızıetin okul yemeklerindençıkarılmasıeleştiriliyor
İngiltere'de Başbakan Johnson kısıtlamaların nasıl kaldırılacağınıaçıklayacak
Covid krizi küreselleşmeyi nasıl etkileyebilir?
Dünya SağlıkÖrgütü, koronavirüs salgınının bitmesi beklenen tarihi duyurdu
Bilim insanlarıölüm oranıyüzde 75'e varan yeni bir salgın riski konusunda uyardı
İran nükleer tesislerinde‘baskın’denetim iznini kaldırıyor
Hindistan veÇin ordularıanlaşmazlık yaşadıklarıPangong Gölü’nden geriçekildi
Fransa’da kırmızıetin okul yemeklerindençıkarılmasıeleştiriliyor
İngiltere'de Başbakan Johnson kısıtlamaların nasıl kaldırılacağınıaçıklayacak
‘Cinsiyet eşitliği dünyayınasıl kurtaracak?’