'Ellen Wilkinson, Bir Sosyalist ve Feministin Hayatı'
Ellen Wilkinson, Bir Sosyalist ve Feministin Hayatı Laura Beers’ın uzun yıllar süren araştırmaları sonucu yayımlanan bir kitap. Ellen Wilkinson’ın dikkat çekici ve aynı zamanda ilham verici yaşamı gerek Britanya gerekse dünya tarihindeki birçok sorunu gözler önüne sererken, Ellen’ın Birinci ve İkinci Dünya Savaşı yıllarında Halk Birliği’nden Barış ve Özgürlük için Uluslararası Kadınlar Birliğine, Emperyalizm Karşıtı Birlik’ten Hindistan Birliği’ne kadar içinde bulunduğu tüm önemli kuruluşların çalışmalarını da içeriyor.
/Archive/2021/3/7/223904777-ic1.jpgBÄ°R SOSYALÄ°ST VE FEMÄ°NÄ°STÄ°N HAYATIHer ne kadar kurumların ne derece önemli olduÄŸu öznel bir yargı gibi okunsa da o yılların siyasi iklimi ve toplumsal beklentileri göz önüne alındığında Ellen Wilkinson'ın dünya tarihine kalıcı bir iz bıraktığı söylenebilir. Ölümünden yıllar sonra bile Jarrow Yürüyüşü’ndeki liderliÄŸiyle hatırlanır. 1936 yılında iki yüz iÅŸsiz tersane ve çelik işçisinin, hükümete taleplerini iletmek için Tyneside’dan Londra’ya yaptığı yürüyüş büyük yankı uyandırmış ve Ellen bu yürüyüşün tanıtımında tüm enerjisiyle varlık göstermiÅŸtir.“Bu kitap, Ellen Wilkinson’ın toplumsal adalet anlayışının 20. yüzyılın ilk yarısında ne ifade ettiÄŸine dair kendi anlayışını nasıl geliÅŸtirdiÄŸinin ve hayatını toplumsal açıdan daha adil bir dünyaya eriÅŸmeye nasıl adadığının betimlemesidir. Avrupa faÅŸizminin yenilmesi, sömürgeciliÄŸin resmî sonu ve Batı dünyasında devletin yoksullara yardım programlarının baÅŸlaması, Ellen’ın savaÅŸtığı birçok kötülüğün sonunu getirdi.â€Ellen’ın ilk gençliÄŸinde ve siyasete atıldığı yıllarda kat ettiÄŸi yol, çocukluÄŸunda ona sunulan özgüven ve özgür bakışın etkilerini taşır. Yoksul, dört bir yanı yıkık dökük kulübelerle çevrili bir mahallede yaÅŸayan Wilkinson ailesi, alt orta sınıfın biraz üzerinde sayılabilecek bir konumdadır. Çevrelerindeki birçok aileye göre iyi durumda oldukları söylenebilir. Baba Richard Wilkinson sigorta memuru olarak sürekli bir iÅŸte çalışır ve aynı zamanda kilisede vaizlik yapar. Richard, Metodist Kilise okulunda aldığı eÄŸitimle çocuklarına ahlak, dürüstlük ve saygıyı yaÅŸamın önceliÄŸi saymalarını öğretir.Babası için kilisenin ne anlama geldiÄŸi hakkında Ellen şöyle der: “Babam için… Åžapel çok fazla ÅŸey ifade ediyordu. Okumayı orada öğrenmiÅŸti, orada ona kitaplar veriyorlardı. EÄŸitimle tek bağı oydu, vaiz kürsüsü onun tek ifade aracıydı. Gururlu ve duyarlı bir adam için Tanrı’nın Baba, insanların KardeÅŸ olduÄŸu öğretisi- gelecek neslin sosyalist harekette bulacağı- eÅŸitlik aracıydı.â€Richard Wilkinson, uysal bir çocuk olmamasına, ki işçi sınıfı çocuklarına “alçakgönüllü edepâ€i küçük yaÅŸlardan itibaren aşılardı, Ellen’ın merakını, düşündüğünü açıkça söylemesini ve itirazlarını hoÅŸgörüyle karşılamış, kiÅŸiliÄŸinin özgürce geliÅŸmesine olanak sunmuÅŸ.Babasının vaiz olması ve evlerinde her daim süregelen uzun vaazlar çocukken Ellen’ı sıkmış olsa da hitabet yeteneÄŸini babasından ve taklit ettiÄŸi uzun vaazlardan aldığı düşünülebilir. Richard Wilkinson, Ellen’ın entelektüel geliÅŸimi için de ona pek çok imkân sunmuÅŸ ve Metodist Kilisesi’ne baÄŸlı bir vaiz olarak kızı ile birlikte Darvin ve evrim üzerine ders alma cesaretini göstermiÅŸ./Archive/2021/3/7/223930027-ic2.jpgFEMÄ°NÄ°ST ELLENEllen, 1913 yılında Kadınlara Oy Hakkı Ulusal Toplulukları BirliÄŸi için örgütleyici olana kadar, kadınları kamusal alanın dışına iten geleneksel bakışın farkına varır. Her ne kadar eski kafalı öğretmenlerin küçümsemeleriyle karşılaÅŸmış olsa da ergenlik döneminde onu destekleyen ebeveynleri, cinsiyetçi çifte standartı görünmez kılmış. Ellen, Komünist Parti’nin işçi kadınlara uyguladığı politika karşısında öfkesini saklamaz.Komünist Parti’nin kadın örgütlerine karşı geliÅŸtirdiÄŸi mesafeli duruÅŸ, her fırsatta kadın hareketinin sınıf mücadelesini gölgeleyeceÄŸi endiÅŸesiyle yapılan açıklamalar, Ellen için kabul edilebilir bir tutum deÄŸil. 1924 yılında Komünist Parti’den ayrılmasının bir sebebi de partinin feminist politika karşısındaki olumsuz tutumu olur.Ellen’ın kadın işçiler için yaptığı en önemli çalışmalardan biri, 1921 yılında hükümetin reddettiÄŸi “AnneliÄŸi Koruma SözleÅŸmesiâ€ni protesto esen bir önerge hazırlamasıdır.“Bu önerge, bir kadına iÅŸinden, lohusalığından baÅŸlayarak en az altı hafta izin verilmesini ve bu süreçte ona, ‘kendinin ve çocuÄŸunun tam kapsamlı ve saÄŸlıklı bakımı için yeterli yardımın ödenmesini ÅŸart koÅŸuyordu.’ SözleÅŸme, Washington SözleÅŸmeleri olarak bilinen, o da bir kadına, çocuÄŸunu emzirmesi için günde iki kez yarım saat izin verilmesi gerektiÄŸini ve hamilelik sebebiyle iÅŸten çıkarılmayacağını öngören daha geniÅŸ bir dizi iÅŸgücü piyasası düzenlemesinin bir parçasını oluÅŸturuyordu.â€Ancak sözleÅŸme meclisteki onca baskıya raÄŸmen, 1927 yılında Weimar Cumhuriyeti bu sözleÅŸmeyi imzalayana kadar Britanya’da onaylanmaz. Ellen’ın mücadele ettiÄŸi bir baÅŸka sorun ise yirmi ile otuz yaÅŸ arasındaki kadınların seçme hakkının elinden alınmasıdır. Ellen’a göre bu sadece seçme meselesi deÄŸil birçok haktan mahrum kalmak anlamına gelir./Archive/2021/3/7/223956714-ic4.jpgÇalışan Britanyalı kadınlar, kendilerini ilgilendiren yasalar karşısında görmezden gelinir ve geri plana itilirler. ÖrneÄŸin çalışırken yatırılan iÅŸsizlik sigortasının karşılığını iÅŸten çıkarılan bir kadın işçi alamazken aynı konumdaki erkek işçi bu haktan faydalanabiliyordur.1948 Britanya Uyruk Kanunu’na kadar çözülmeyen öteki sorun ise Britanyalı kadınların yabancı biriyle evlenmeleri halinde vatandaÅŸlıktan çıkarılmalarıdır. Öyle ki kocalarının ülkesi bu kadınları vatandaÅŸlığa kabul etmezse uyruksuz kalmaya mecbur bırakılırlar.SONA DOÄžRUEllen hızlı siyasi kariyeri, renkli, özgün hayatı ve cesaretine sarılırken yorgun bedeninin sinyallerini görmezden gelir. Uzun seyahatler ve parlamentoda geçirdiÄŸi uykusuz geceler yavaÅŸ yavaÅŸ gelen sonunu hazırlar ve 6 Åžubat 1947’de bronÅŸit krizine baÄŸlı kalp yetmezliÄŸinden öldüğünde, samimi ve ateÅŸli konuÅŸmalarıyla bakır kırmızısı saçlı bir feminist ikon olarak hafızalara kazınmıştır bile.Ellen Wilkinson, Bir Sosyalist ve Feministin Hayatı / Laura Beers / Hep Kitap / 2019 / 584 s.
Sacide Alkar Doster
Read more:
https://www.turkish-media.com/forum/topic/669471-ellen-wilkinson-bir-sosyalist-ve-feministin-hayati/