Agatha'nın iddiası; Poirot!
Agatha Christie’nin Ölüm Sessiz Geldi isimli ilk romanı tam 100 yıl önce yayımlandı. Hercule Poirot’nun yaşamımıza girişinin 100’üncü yılına özel olarak Altın Kitaplar tarafından basılan ciltli-şömizli ve kutulu Hercule Poirot Seçkisi Seti; Acı Kahve, Nil’de Ölüm, Cinayet Alfabesi ile yazarın en beğendiği kitapları arasında gösterdiği Ölüm Sessiz Geldi, Doğu Ekspresinde Cinayet ve “değişmeyen favorim†olarak belirttiği Roger Ackroyd Cinayeti romanlarından oluşuyor.
/Archive/2021/3/7/214534636-ic3-.jpg “Lucrezia Borgia dışında en çok insan öldüren kadın benim, ama daktilomla.â€Agatha ChristieÄ°DDÄ°A ÃœZERÄ°NE YAZDIBeÅŸ yaşında kendi kendine okumayı öğrenen ve evde eÄŸitim gören Agatha Christie, Hercule Poirot’yu okuyucuyla tanıştırdığı ilk romanı Ölüm Sessiz Geldi’yi kız kardeÅŸinin “Bahse girerim sen iyi bir dedektif öyküsü yazamazsın†diye meydan okuması üzerine yazmıştı. Yarım yüzyılı aÅŸan yazarlık kariyerine 78 dedektif romanı, 100 kısa öykü, 19 tiyatro eseri sığdıran Agatha Christie, Mary Westmacott mahlasıyla da 6 psikolojik roman yazdı.Tiyatro tarihinin en uzun süre oynanan oyunu olarak tarihe geçen Fare Kapanı (25 Kasım 1952’den bugüne) ile satışı milyonlarla ifade edilen ve geçtiÄŸimiz günlerde Altın Kitaplar tarafından On KiÅŸiydiler ismiyle yeniden basılan On Küçük Zenci romanı da bunların arasındadır.POIROT’NUN KÜÇÜK, GRÄ° HÃœCRELERÄ°!Agatha Christie dışında hiçbir polisiye yazarı Hercule Poirot ve Miss Marple gibi iki dünyaca ünlü dedektif yaratmayı baÅŸaramamıştır. Poirot’nun “küçük gri hücreleri†tam 33 roman ve 54 öyküde suçluların yakasına yapışır.Poirot adını mitolojin en güçlü kahramanlarından Herkül’den almasına raÄŸmen yumurta kafalı, ufak tefek ve çelimsiz biridir. Her zaman cilalı duran küçük baÄŸcıksız rugan papuçları, yeleÄŸi, geriye taranmış saçları, bakımlı, vaxlanmış, gür kıvrımlı bıyığı, bastonu ve elbette fötr ÅŸapkası ve özenli giyimiyle dikkat çeker. Sistemli bir hayat tarzını benimsemiÅŸtir. Konu kendi iÅŸi ise kesinlikle alçak gönüllü deÄŸildir.Hercule Poirot en karmaşık, en içinden çıkılmaz cinayetleri gözleme dayanan mantıksal analiz yoluyla (küçük gri hücreler!) çözer. Okuyucuya sanki “Bu kiÅŸilerin arasından kötü olanı seçeceÄŸim. Bakalım siz bu kara koyunu fark edebilecek misiniz?†der./Archive/2021/3/7/214614949-ic4.jpgKÄ°BÄ°RLÄ°, KAÇIK, EGZANTRÄ°K!Poirot’nun amacı, bulmacanın tüm parçalarının yerine oturması, ürettiÄŸi kuramın, olayla ilgili bütün soruları cevaplandırmasıdır. Bütün sorulara, olgular tarafından da desteklenen cevaplar verildiÄŸi an, olay çözülmüş, diÄŸer bir deyiÅŸle katil yakalanmış olacaktır.Bu sorular resmi polisin asla aklına gelmeyecek nitelikte sorulardır. Hatta resmi polis Poirot’yu böyle tuhaf sorular peÅŸinde koÅŸtuÄŸu için aÅŸağılar bile. Ondan, “çılgınâ€, “kaçıkâ€, “deli,†“egzantrik†diye söz eder.Poirot herkesi dinler, dinlerken inceler ve düşünerek sonuca varmaya çalışır. Sonuçta herkesi toplayıp o meÅŸhur “Hepinizi buraya neden çağırdım merak ediyorsunuzdur†cümlesini söyler ve kendisiyle gurur duyan kibirli tavrıyla cinayeti nasıl çözdüğü açıklar.TOPLUMSAL YAPI VE SINIF FARKLILIKLARIPoirot emekli bir dedektiftir ve genellikle görevlendirilmez, kendisini olayların ortasında bulur. Tatile çıktığında, seyahat ederken, “rahatsız edilmek istemediÄŸinde†cinayet gelip onu bulur ve cinayeti çözümlemeye sürükler.Poirot romanlarında dönem Avrupa’sının toplumsal yapısı ve sınıf farklılıkları hakkında bilgi edinmek de mümkündür. Olaylar genellikle belirli bir bölgede yaÅŸayan soylular ya da zengin kiÅŸilerin çevresinde geçer. Sonra imrenilen bu soylu, sosyetik kesimin arasında çok kötü bir iliÅŸkiler ve suçlar yumağı olduÄŸunu anlarız. Suçlulardaki hastalıklı ve kibirli ruh halini yılların deneyimiyle çok iyi bilir. Onlara kimin daha zeki olduÄŸunu göstermek Poirot için adeta bir düellodur. /Archive/2021/3/7/214646323-kapak-.jpgAGATHA CHRISTIE: ‘POIROT, ÇEKÄ°LMEZ BÄ°RÄ°!’Agatha Christie, Poirot’yu 1930’da ‘çekilmez biri’ olarak tanımlar, 1960’taysa ondan “nefret uyandıran, gösteriÅŸ düşkünü, can sıkıcı ve ben merkezci†olarak bahseder. Hatta Bayan Oliver’a, ünlü dedektifi Sven Hjerson için, “Tabii o aptalın biri. Ama okuyucular adamdan hoÅŸlanıyorlar.†dedirterek belki de Poirot hakkındaki düşüncelerini tüm çıplaklığıyla ortaya koyar.Ancak okuyucu, Poirot’yu sevmektedir. Bu nedenle Christie, Poirot’dan sıkılıp, öldürmek istese de bunu yapmaz ve Poirot romanları yazmaya devam eder. Bu arada yaÅŸamı boyunca da Poirot’nun herhangi bir resminin kitap kapaklarında olmasına izin vermemiÅŸtir. Ayrıca Agatha Christie esinlendiÄŸi Hercule Poirot’yu iki kere “gördüğünü†iddia etmiÅŸtir: Bir tanesi Savoy’da öğle yemeÄŸi yerken ve diÄŸeri de Kanarya Adaları’nda deniz yolculuÄŸunda.Hercule Poirot’nun bu kadar ünlü olmasını saÄŸlayan biraz da filmler ve dizilerdir. Özellikle 70 bölümlük “Agatha Christie - Poirot†dizisi 1989’dan 2013’e kadar tam 24 yıl devam etmiÅŸ, Hercule Poirot’yu büyük kitlelerle tanıştırmıştır. Poirot’yu canlandıran Albert Finney, Peter Ustinov, Ian Holm, Tony Randall, David Suchet, Alfred Molina, Kenneth Branagh gibi ünlü oyuncular da bu karakterin daha çok sevilmesini saÄŸlamışlardır.ÖLÃœM Ä°LANI YAYINLANAN Ä°LK ROMAN KAHRAMANIHercule Poirot, 1976 yılında ölür. Tiyatrocuların, tiyatro sahnesinde ölmek istemeleri gibi, Poirot da en fazla istediÄŸi yerde, bir cinayet soruÅŸturmasının sonunda hayata gözlerini kapar. Öldüğü romanın adı Perde’dir. Bu macerada Poirot yine Yüzbaşı Hastings’le beraberdir ve yine, yıllar sonra, ilk romanı yazıldığı yerde, Styles konağındadır.Ölümünün ardından The New York Times’ta tam sayfa ölüm ilanı yayımlanmış ve böylece ölüm ilanı yayımlanan ilk hayali karakter olmuÅŸtur. Ä°ngiliz Daily Telegraph gazetesinde de ölümün gerçek nedeninin arkadaşı ve ilham kaynağı Agatha Christie tarafından açıklanacağı bildirilmiÅŸtir.Agatha Christie’nin adını yaÅŸatmak ve onu yeni nesillerle tanıştırmak isteyen ailesinin onayı, Agatha Christie Vakfı ve bizzat vakfın baÅŸkanı, Christie’nin torunu Matthew Prichard’ın da teÅŸvikiyle 39 yıl önce üzerine ‘perde inen’ Hercule Poirot, kendisi de “Obsesif bir Agatha Christie hayranı†olan, ünlü ve ödüllü polisiye romanlar yazarı Sophie Hannah’nın kalemiyle yeniden hayata döndürülmüştür.
Çiğdem Öztekin
Read more:
https://www.turkish-media.com/forum/topic/669473-agathanin-iddiasi-poirot/