Bir ÅŸair otobiyografisi...
Türk edebiyatında şair otobiyografileri deyince aklıma gelen iki yapıt var: Şair Nigar Hanım’ın, Hayatımın Hikayesi ve Nâzım Hikmet’in, Yaşamak Güzel Şey Be Kardeşim yapıtları. Zincirli Ördek de şair A. Kadir Paksoy’un otobiyografisi. Çağdaş edebiyatımızda yeni bir örnek. Paksoy birçok önemli ödüle değer görülmüş bir şair. Bu ödüllerden sonuncusu da 2017 Yunus Nadi Şiir Ödülü.
/Archive/2021/3/11/175738935-ic.jpgÅžair A. Kadir Paksoy; Zincirli Ördek isimli otobiyografisine yaÅŸamıyla doÄŸrudan iliÅŸkili ÅŸiirleri de alarak ÅŸiirsel bir yapıta dönüştürmüş. Bir ÅŸiir kitabı olarak da okuyabilirsiniz Zincirli Ördek’i.“Abra diye koydum ÅŸiiri yaÅŸamın kefesine/ Ölüm ağır gelmesin diye/ Koydum ya bir de baktım ki/ Ömrümden bir ÅŸey kalmamış geriye†dizeleriyle ömrünü ÅŸiire verdiÄŸini, ÅŸiirin kendisi için ölüme karşı yaÅŸamı savunmanın bir aracı, doÄŸrudan yaÅŸam olduÄŸunu belirtiyor.Ve “Aile FotoÄŸrafı†şiirinde dizeleÅŸtirdiÄŸi gibi de kendisini ülkesiyle özdeÅŸleÅŸtiriyor:“İki aÄŸabeyim var/ Biri tanrının savunmanlığına soyundu/ Tanrının takılmadığı bir kıyıda/ Biri atlar arasında aradı tanrıyı/ Ama atlara yem oldu/ Altılı ganyanda.(…)Bense/ Bu ailede beÅŸte bir oranında/ Solcu ve ozan/ Ararım ben de tanrıyı hâlâ/ Dizeler arasında.(...)Rastlantı mı/ Takdiriilahi mi yoksa/ Bilmiyorum/ Ne kadar da benziyor aile fotoÄŸrafım/ Ãœlkemin fotoÄŸrafınaâ€.Åžair aynı zamanda yaÅŸam öyküsü ile baÄŸlantılı olarak Türkiye’nin yakın siyasal geçmiÅŸine (1960’lardan 2000’lere) de ışık tutuyor./Archive/2021/3/11/175755295-kapak.jpgAÅžUDU DERESÄ°NDEKÄ° O EVTıpkı Orta ÇaÄŸ Avrupa’sında kilisenin halkın bilgisizliÄŸinden ve saflığından yararlanarak varsıllaşırken halkın yoksullaÅŸması gibi, bir Anadolu kasabasında da (Darende/Malatya) benzer bir olaya tanık oluyoruz.Mülkiyeti ÅŸairin büyükbabasına ait olan ama kullanımı babasına bırakılan, çocukluÄŸunun bir bölümünün geçtiÄŸi ev ve bahçeyi, kasabanın müftüsü tarafından etki altına alınan büyükbabası camiye bağışlıyor. Ev yıkılıyor, babasının yetiÅŸtirdiÄŸi aÄŸaçlar kesiliyor…Şair yine ÅŸiirsel bir biçimde betimliyor çocukluÄŸunda yaÅŸadığı bu trajediyi:“Büyükbabamın AÅŸudu Deresi’ndeki evimizi ve bahçemizi camiye bağışlamasıyla, tıpkı Nietsche’nin ‘Tanrı öldü’ dediÄŸi gibi artık Tanrı ölmüştü benim için.Hiçbir ÅŸeye inancım kalmamıştı. Ruhum allak bullaktı. TutunduÄŸum uçurum kıyısından düşmüş, vadi boyunca uçuyor, yamaçlara yayılmış kurt sürülerine yem olmamak için boÅŸlukta kulaç atıyordum.Nietsche’nin papaz olan babasının çektiÄŸi acılara tanık olarak, babasının çok sevdiÄŸi ve hayatını adadığı bu Tanrı neden böyle iyi bir adamı böylesine bir acıyla cezalandırıyor, demesi gibi, ben de babam için aynı ÅŸeyi düşünüyordum.Bunca aÄŸacı diken, toprağı yeÅŸerten, hiç kimseye bir kötülüğü olmayan babamın elinden bu bahçeyi niye alıyordu Tanrı?Çanların derinden gelen seslerinin Nietsche’nin kulağından çıkmaması gibi; babamın o elleriyle diktiÄŸi kayısı, dut, elma, erik aÄŸaçları kesilirken ve evimiz yıkılırken duyduÄŸum ezan sesi de benim kulağımdan çıkmayacaktı ömür boyu...Allahu ekber! Allahu ekber!/ Tanrı evine çağırıyorlar beni Arapça/ Bıçaklarını Türkçe bileyenlerâ€.ZÄ°NCÄ°RLERÄ°NDEN KURTULMAKOkurun kitabın sonuna kadar merak ettiÄŸi “Zincirli Ördek†adlandırmasını da kitabın son bölümde açıklıyor A. Kadir Paksoy:“Bu otobiyografiye bir ad bulmak için Ankara’da, Kızılay’da gezinirken, Turhan Kitabevinde Le Monde’un yanında duran baÅŸka bir Fransızca gazete imdadıma yetiÅŸiyor: Le Canard Enchaîné (Zincirli Ördek)!...Le Canard Enchaîné, Fransa’da yolsuzluklarla, haksızlıklarla, ırkçılıkla, insan hakları ihlalleri ile mücadele eden sol eÄŸilimli bir gazete. Ama bana göre bu ad, siyasi bir gazeteye deÄŸil, bir edebiyat dergisine çok daha uygundur.Birden bu adla yeni bir dergi çıkarma isteÄŸi uyanıyor içimde. Ama artık yaÅŸlandım, böyle bir çabaya artık gücüm kalmadı. Haydi diyorum öyleyse, hevesim içimde kalmasın, bu ad, bu kitabımın adı olsun! Zaten bir türlü zincirlerinden kurtulamayan bu garibin hayatıyla da örtüşmüyor mu?...â€Ankara’da Ä°lhan Ä°lhan Kitabevinde düzenlenen imza gününde imzalattığım bu kitabı ÅŸu sözlerle sundu ÅŸair bana: “EmeÄŸin, ülkemizin, insanlığın zincirlerini kırma mücadelemizin ortak paydasında dostluk ve sevgiyle.â€Åžairin dostluÄŸuna layık olmanın erinciyle.Zincirli Ördek / A. Kadir Paksoy / Ãœrün Yayınları / 126 s.
Ä°brahim Demirel
Read more:
https://www.turkish-media.com/forum/topic/670416-bir-sair-otobiyografisi/