İnsanlar ne zaman susup ne zaman konuşmaları gerektiğini bilmiyor
Harvard Üniversitesi Psikoloji Bölümü’nden Adam Mastorianni ve ekibi konuşmaların dinamiğini araştırdılar. İki deney uygulandı. İlkinde 367’si kadın, 439’u erkek 806 çevrimiçi katılımcıdan en son yaptıkları konuşmanın süresi ve konuşmanın nasıl sona erdirildiğiyle ilgili soruları yanıtlamaları istendi.
Laboratuvar ortamında gerçekleÅŸtirilen ikinci deneyde de 252 katılımcı, birbirlerini tanımayan ikiÅŸer kiÅŸilik gruplara ayrıldı ve bu çiftlerin kendi aralarında sohbet etmeleri istendi. Denekler istedikleri herhangi bir konuda bir dakikadan 45 dakikaya dek konuÅŸabildikleri sohbetler gerçekleÅŸtirdiler. Her biri kaydedilen bu sohbetlerin ardından katılımcılara konuÅŸmayı ne zaman bitirmiÅŸ olmayı yeÄŸledikleri soruldu ve karşı tarafın bu soruya vereceÄŸi yanıtın ne olabileceÄŸi konusunda da kestirimde bulunmaları istendi. KISA KESELÄ°MSonuçta araÅŸtırmacılar konuÅŸmaların yalnızca yüzde 2’sinin her iki tarafın da istediÄŸi sürede, yüzde 30’unun da taraflardan biri istediÄŸinde sona erdirildiÄŸini saptadılar. KonuÅŸmaların yaklaşık yarısında iki tarafın da konuÅŸmayı kısa kesmek istediÄŸi, ancak sohbeti sonlandırma zamanlarının farklı olduÄŸu görüldü. Her iki deneyde de katılımcılar konuÅŸma sürelerinin ortalamada gerçekte yaÅŸanan sürenin yaklaşık yarısı kadar olmasını arzu ettiklerini belirttiler. Ancak araÅŸtırmacıları asıl ÅŸaÅŸkınlığa uÄŸratan bulgu, insanların lafa tutulup tutsak alınmaları durumunun her zaman geçerli olmamasıydı. Mastorianni ve arkadaÅŸları her iki deneye katılanların yüzde 10’unun gerçekte konuÅŸmaları daha uzun tutmak istediklerine, birbirlerini tanımayan kiÅŸiler arasındaki sohbetlerin yaklaşık yüzde 31’inde de taraflardan en az birinin konuÅŸmayı sürdürmekten yana bir tavır sergilediÄŸine tanık oldular.  GÄ°TMEM GEREK!AraÅŸtırmada insanların büyük bir çoÄŸunluÄŸunun karşı tarafın ne istediÄŸini kestirme konusunda baÅŸarısız oldukları ve deneklerin karşı tarafın konuÅŸmayı ne zaman kesmek isteyebileceÄŸiyle ilgili kestirimlerinde yüzde 64 oranında yanıldıkları görüldü. Mastorianni, “İnsanlar, ‘siz konuÅŸmayı sürdürmek ister gibisiniz, ama benim gitmem gerekiyor’ demeyi toplumsal iliÅŸkiyi kesintiye uÄŸratan ayıp bir davranış olarak algıladıklarından gerçek duygularını dile getirmeme konusunda oldukça becerikliler†diyor.Ä°nsanların sohbet edilen kiÅŸinin konuÅŸmayı ne zaman kesmek isteyeceÄŸini kestirme konusunda böylesine baÅŸarısız olmalarının “son derece ÅŸaşırtıcı ve önemli†bir bulgu olduÄŸuna dikkat çeken Dartmouth College toplumsal ruhbilim uzmanlarından Thalia Wheatley, “KonuÅŸmalar karşılıklı baÄŸlantının hoÅŸ ve zarif bir dışavurumudur. Ne var ki, ne zaman durmak gerektiÄŸini kestiremediÄŸimizden bu baÄŸlantı sonuçta yine de kesintiye uÄŸrar. Ä°nsanların kahve, içki ya da yemek sırasında sohbet etmekten hoÅŸlanmalarının bir nedeni de bu kafa karıştırıcı durumdan kaynaklanıyor olsa gerek. Çünkü boÅŸalan fincanlar, kadehler ya da garsonun hesabı getirmesi sohbeti sonlandırmak için yarattığımız gerekçelerdir†diyor. NELER KAÇIRIYORUZ?AraÅŸtırmaya katılmayan Chicago Ãœniversitesi davranış bilimcilerinden Nicholas Epley, konuÅŸmaların çoÄŸunun tam da istediÄŸimiz anda sonlandırılması durumunda neler olacağını merak ediyor ve “Birileriyle çok daha uzun ve derinlikli konuÅŸmalar yapabilecekken bundan kaçınarak yeni anlayış ve bakış açılarının, yaÅŸamla ilgili ilginç gerçeklerin kim bilir ne kadarını kaçırıyoruz†diyor. AraÅŸtırmadan elde edilen bulgular kimi baÅŸka soruları da gündeme getiriyor. Farklı kültürlerde konuÅŸma ile ilgili kurallar daha mı açık? EÄŸer varsa, uzman konuÅŸmacılar hangi ipuçlarından yararlanıyorlar? Grup sohbetlerinin dinamiÄŸine ne demeli? Harvard Ä°ÅŸletme Fakültesi’nden Alison Wood Brooks, “Yeni geliÅŸmeye baÅŸlayan konuÅŸma biliminde buna benzer titiz betimsel araÅŸtırmaların yanı sıra, konuÅŸmaların önemli ve yaygın güçlüklerini belirlemeye yardımcı olabilecek nedensel deneylere de gerek var. Mars’a gezici araçlar gönderdiÄŸimiz bir dönemde insanların birbirleriyle nasıl konuÅŸtuklarını yeni kavramaya baÅŸlıyor olmamız ne garip, deÄŸil mi?†diyor.   People Literally Don’t Know When to Shut Up-or Keep Talking-Science ConfirmsNew Scientist/ Scientific AmericanÂ
Rita Urgan
Read more:
https://www.turkish-media.com/forum/topic/671018-i%CC%87nsanlar-ne-zaman-susup-ne-zaman-konusmalari-gerektigini-bilmiyor/