Anais Nin'in nehir anlatıları; ‘İçsel Kentler’
Edebiyat dünyasının özgün ve aykırı figürlerinden, yazdıkları kadar ilişkileri ve evlilikleriyle de bir dönem gündem olan Anaïs Nin’in, İthaki Yayınları tarafından yayımlanan beş kitaplık nehir anlatısı İçsel Kentler’de; yazarın bir kadın olarak geçirdiği dönüşüm, ilişkileri, dostlukları, sancıları ve çıkmazları, can buluyor. Hem aşka ve birlikteliğe bakışını hem de yazmaktan kaçınılan sorunları işleyen Anais Nin; kadının tamamlanmamış bir varlık olduğu fikrini, parçalara ayırdığı kadın bedenlerine yerleştirerek yaşatıyor. İçsel Kentler; her kadının kendini izleyebileceği bir ayna niteliğinde.
/Archive/2021/3/26/182835341-ic1.jpgEdebiyat dünyasının özgün ve aykırı figürlerinden Anaïs Nin’in “kadın geliÅŸiminin öyküsü†olarak tanımladığı beÅŸ kitaplık nehir anlatısı İçsel Kentler, Püren Özgören’in çevirisiyle Ä°thaki Yayınları’ndan çıktı. Kadının tamamlanmamış bir varlık olduÄŸu fikrinden yola çıkan yazarın bir kadın olarak geçirdiÄŸi dönüşüm, iliÅŸkileri, dostlukları, sancıları ve çıkmazları, bu seride can buluyor. Bu yönüyle İçsel Kentler’i, “sanatsal dışavurum†olarak deÄŸerlendirmek olanaklı.Nin’in Günce’sinde, İçsel Kentler serisinin yazımına iliÅŸkin ipuçları yer aldığı gibi, romanlarda da Nin’in yaÅŸamından izler bulunuyor. Henry Miller ve eÅŸi June’a ait bazı niteliklerin roman kiÅŸilerine geçmesi, bunun en iyi örneklerinden. Kitapların dikkat çeken yönü, Nin’in kuvvetli gözlem yeteneÄŸi ve sözünü aktarım gücü.Ä°yi bir anlatıcı Nin. Kurgu kendi akışında ilerlerken insanın düştüğü durumların üzerine eÄŸiliyor, ân parçalarını dondurup birleÅŸtiriyor, ruhları tahlil ediyor. Roman kiÅŸileri arasındaki iliÅŸkilerin bir haritasını sunduktan sonra hepsine eÅŸit mesafede durarak sırayla portrelerini çiziyor. Açıkça ve tüm kusurlarıyla... Onun metinlerinde erkekler “nesnellik†sayesinde acılardan kurtulurken kadınlar aynı kadere yazgılıymışçasına acı çekiyorlar./Archive/2021/3/26/182943856-kapak.jpgERKEĞİN KARÅžISINDA KADINSerinin ilk kitabı AteÅŸ Merdivenleri’nde, beÅŸ kitap boyunca bize eÅŸlik edecek kiÅŸilerle tanışıyoruz: Lillian, Djuna, Jay, Sabina, Faustin, Rango... Nin, Lillian ile baÅŸlıyor anlatmaya. Onun iliÅŸkileri üzerinden otorite/iktidar meselesine odaklanıyor. Lillian, “düzenin getirisi†olarak evlenmiÅŸ ve “varlığının baÅŸka bir yerinden kaynaklanan†bir ilgi duyuyor ailesine.Dünyayı herkesten geniÅŸ bir açıdan gören gözleriyle, içsel odalarıyla tanıdığımız Djuna’yla gerçekleÅŸtirdiÄŸi sohbetlerde, iliÅŸkilerin kadın üzerindeki tahribatı açıkça gözler önüne seriliyor. AteÅŸ Merdivenleri, Djuna’ya ayna tutarak sonlanıyor.Ä°kinci kitapta kaldığımız yerden devam ediyoruz; iki bölümden oluÅŸan Albatrosun Çocukları’nın ilk bölümü Djuna’nın çocukluÄŸuna, yetimhane günlerine, dansın hayatını nasıl deÄŸiÅŸtirdiÄŸine ayrılmış.İçsel kentlerinde dış dünyanın tam tersini inÅŸa etmiÅŸ bir kadın Djuna. Kadere hükmetmek için aynanın karşısına geçip hislerini kendinden ayıran bir kadın... Paris’teki evinde yaÅŸadıkları, Michael ve genç Paul’le olan iliÅŸkisi ve elbette bu iliÅŸkilerin “kadın†üzerindeki etkisi aktarılıyor okura.Ä°kinci bölümde ise Sabina, Jay ve Faustin üzerinden ilerliyor kurgu. Ä°smini deÄŸiÅŸtirip duran, keÅŸfedilmekten ödü kopan Sabina, hareketi seven ve küçük ÅŸeylerden bile büyük keyif almayı bilen ressam Jay, Zombi lakaplı ve hayatı “eÅŸlikçi/yorumcu†olmakla geçmiÅŸ Faustin... KiÅŸilerin türlü olaylarla birbirine baÄŸlandığı anlatıda, iliÅŸkiler ağının karmaşıklığını ortaya koyan ve bilinçli bir okurun gözünden kaçmayacak ayrıntılar mevcut./Archive/2021/3/26/182903685-ic3.jpgNEDEN DÖRT ODALI?Dört Odalı Kalp adlı üçüncü kitap, yalnızca Djuna, Rango ve Zora arasındaki iliÅŸkiye odaklanıyor. Djuna’nın müziÄŸinin içerdiÄŸi her ÅŸeyi tutmak istercesine eÄŸildiÄŸi gitarist Rango, evli bir adam, üstelik hasta bir eÅŸe sahip. Zamanla Djuna ve hasta Zora arasında “emirden farksız bir davetle†baÅŸlayan “mecburi†dostluÄŸun, Nin’in bir kadını bütün çıkmazlarıyla ele almasını saÄŸlayan unsur olduÄŸunu söyleyebilirim.“Sıcacık ve insancıl†Djuna’nın her gün sil baÅŸtan inÅŸa etmeye koyulduÄŸu ÅŸeyleri erkek yerle bir ediyor ve Djuna yeniden kurmak ve onarmaktan alıyor gücünü. Zora ve Djuna arasındaki gerilim, Rango’nun devrimci harekete katılmak istemesi, Djuna’ya durmaksızın Paul’ü hatırlatan sözleri, Zora’nın farklı yüzlerinin ortaya çıkması gibi durumlar sonucunda, her iliÅŸki gibi bu iliÅŸki de su almaya baÅŸlıyor ve yavaÅŸ yavaÅŸ batıyor.BÄ°R KISIR DÖNGÃœDördüncü kitap AÅŸk Evindeki Casus, hayatı bir tiyatro sahnesi gibi gören Sabina’nın yalan iliÅŸkileri üzerine kurulu. Sabina; parçalanmış, dağılmış, aÅŸkı tek kiÅŸi olarak yaÅŸayamamış kadınları temsil ediyor. Birçok Sabina’yla yaşıyor o. EÅŸi Alan’ın yanındaki Sabina ne kadar farklıysa diÄŸer bedenlerin yanındaki Sabina’lar da öyle farklı.Bu düzende deÄŸiÅŸmeyen tek bir ÅŸey var: Her biri, makyajını sildiÄŸinde çırılçıplak kalıyor. Ä°ÅŸte bu yüzden, rolünden çıkan her oyuncu gibi Sabina da katlanamıyor makyajsız hâline. Roman boyunca kendisini bir dedektif gibi takip ettiÄŸini düşündüğü “yalan makinesiâ€, aslında Sabina’nın ta kendisi. “AÅŸk evindeki casus†da öyle.Serinin son kitabı Minotor’u Kışkırtmak ile yeniden Lillian’ın yanı başına dönüyoruz. Nin, Lillian’ın ilk bakışta Golconda’ya gibi görünen, fakat aslında “kendine doÄŸru†çıktığı yolculuÄŸuyla vedalaÅŸmayı tercih etmiÅŸ okuruyla.Akışı sürdürmek için bildiÄŸi tek yol “baÅŸka hayatlara kaçmak ve onlara eklemlenmek†olan Lillian ve ona eÅŸlik eden Doktor Hernandez üzerinden hapsolmak, kaçmak ve kaybolmak arasındaki bozulmayan düzeni gözler önüne sermiÅŸ.ÇocukluÄŸuyla kurduÄŸu baÄŸlantıların da yardımıyla içsel yolculuÄŸunda çok yol kat eden Lillian, tıpkı Sabina gibi, evliliÄŸinin casusu ve kaçağı. Fakat önünde sonunda kaybolup “en iyi bildiÄŸi yere†dönmeye mahkûm.Yazdıkları kadar iliÅŸkileri ve evlilikleriyle de bir dönem gündem olan Nin, hem aÅŸka ve birlikteliÄŸe bakışını hem de yazmaktan kaçınılan sorunları dahil etmiÅŸ bu seriye. Kadının tamamlanmamış bir varlık olduÄŸu fikrini, parçalara ayırdığı kadın bedenlerine yerleÅŸtirerek yaÅŸatmış. İçsel Kentler, her kadının kendini izleyebileceÄŸi bir ayna niteliÄŸinde.../Archive/2021/3/26/182924919-ic4.jpgAteÅŸ Merdivenleri / Anais Nin / Çev.: Püren Özgören / Ä°thaki Yayınları / 152 s. / 2020.Albatrosun Çocukları / Anais Nin / Çev.: Püren Özgören / Ä°thaki Yayınları / 128 s. / 2020.Dört Odalı Kalp / Anais Nin / Çev.: Püren Özgören / Ä°thaki Yayınları / 136 s. / 2020.AÅŸk Evindeki Casus / Anais Nin / Çev.: Püren Özgören / Ä°thaki Yayınları / 136 s. / 2020.Minotor’u Kışkırtmak / Anais Nin / Çev.: Püren Özgören / Ä°thaki Yayınları / 176 s. / 2020.
Beyza Ertem
Read more:
https://www.turkish-media.com/forum/topic/673802-anais-ninin-nehir-anlatilari-i%CC%87csel-kentler/