Uzmanlar yorumladı: Erdoğan'ın atama kararı ABD'ye mesaj mı?
AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Murat Çetinkaya’yı görevden alıp, yerine Morgan Stanley Türkiye Direktörü Mustafa Doğan’ı ataması piyasalara sert yansıdı. Atama sonrası aniden tırmanan dolar, gün içerisinde 8.4443'e kadar yükseldi. Ekonomi gazetecileri, piyasalardaki hareketliliği ve Merkez Bankası’ndaki gelişmeleri Cumhuriyet’e değerlendirdi.
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) BaÅŸkan Yardımcısı Murat Çetinkaya, bir gece yarısı kararıyla AKP Genel BaÅŸkanı ve CumhurbaÅŸkanı Recep Tayyip ErdoÄŸan’ın imzasıyla görevden alındı. Çetinkaya’nın yerine 2011’den bu yana Morgan Stanley Menkul DeÄŸerler AÅž Yönetim Kurulu BaÅŸkan Vekili ve Genel Müdürü olarak görev yapan Mustafa Duman atandı. Son olarak Merkez Bankası baÅŸkanı deÄŸiÅŸikliÄŸi sonrası hareketlenen piyasalar, Resmi Gazete’de yayımlanan son atama kararı sonrası yeniden alevlendi. Dün 8.20'ye kadar yükselen dolar/TL bu sabah 08.50'de 8.2775'ten iÅŸlem gördü. Dolar, gün içerisinde 8.4443'e kadar yükseldi. TL, TCMB baÅŸkan deÄŸiÅŸimine ilk tepki olarak 22 Mart'ta 8.4850'ye kadar yükselmiÅŸti.SAÄžLAM: “KURUMLARIN Ä°TÄ°BARI KALMADIâ€TCMB BaÅŸkan Yardımcısı Murat Çetinkaya’nın yerine Morgan Stanley’in temsilcisi olan Mustafa Duman’ın atanmasını deÄŸerlendiren ekonomi gazetecisi Erdal SaÄŸlam, “Artık gelen kiÅŸinin kim olduÄŸu, gidenin kim olduÄŸuna bakılmadığını düşünüyorum. KiÅŸilerden bağımsız olarak kurumların itibarı kalmadı. CumhurbaÅŸkanı’nın sürekli deÄŸiÅŸim yapması, hangi deÄŸiÅŸikliÄŸin ne amaçla yapıldığının belli olmaması piyasaların sinirlerini iyice bozmuÅŸ durumda. Genel olarak yönetime olan bir güvensizlikten söz ediyoruz. Bunun adı güven sorunu. Ä°ÅŸ çivisinden çıktı bir kere; çok kırılgan bir ekonomi yaratıldı, dünyada ya da Türkiye’de yaÅŸanacak en küçük bir olay bile, bu atamada olduÄŸu gibi, piyasaların moralini bozmaya yetiyor. Gelen kiÅŸi belli ki yabancı yatırımcılarla diyalogun geliÅŸtirilmesi, onların ikna edilmesi için seçilmiÅŸ. Ancak elinden gelen fazla bir ÅŸey olabileceÄŸini tahmin etmiyorum†dedi.“GÃœVEN SAÄžLANAMADIKTAN SONRA KURDAKÄ° ARTIÅž KAÇINILMAZâ€Yeni atamanın döviz kurunu ÅŸimdiden sarstığına deÄŸinen SaÄŸlam, “Salı günü piyasalardaki olumsuz seyirde ve bunun sonucu kurların artışında, ABD 10 yıllık devlet tahvili faizlerinin artması nedeniyle azalan risk iÅŸtahının, salgının yeniden canlanması ve kısmi kapatmaların yeniden baÅŸlamasının da etkisi var. Ancak TL, diÄŸer geliÅŸmekte olan ülke para birimlerine göre olumsuz ayrıştı, çok daha fazla deÄŸer kaybetti. Bu deÄŸer kaybı tüm dünyada Türkiye ekonomisinin yönetimine olan güvensizliÄŸin bir sonucu. Bu güven saÄŸlanamadıktan sonra kurlardaki artışın devam etmesinin kaçınılmaz olduÄŸunu söyleyebiliriz†diye konuÅŸtu.“MERKEZ BANKASI’NIN Ä°TÄ°BARINI YENÄ°DEN KAZANMASI ÇOK ZORâ€Yeni atamalar ve deÄŸiÅŸiklikler doÄŸrultusunda Merkez Bankasının geleceÄŸini deÄŸerlendiren SaÄŸlam, “Merkez Bankası Naci AÄŸbal ile birlikte, olması gerektiÄŸi gibi, son 4 ayda ekonomideki en itibarlı kurum haline yeniden gelmiÅŸti. Ancak CumhurbaÅŸkanı’nın neden olduÄŸu tam anlaşılamayan bir nedenle, yıllardır birlikte çalıştığı AÄŸbal’ı görevden alması, oluÅŸturulmaya çalışılan itibarı yerle bir etti. Merkez Bankası sürekli yönetimi deÄŸiÅŸtirilebilecek bir kurum olmamalı. Gelen kiÅŸiden bağımsız olarak, sürekliliÄŸi olan bir kurum haline yeniden getirilmeli. Merkez bankası yönetiminin belirli süre deÄŸiÅŸtirilemeyeceÄŸi, katı biçimde ÅŸarta baÄŸlanır, kağıt üstünde deÄŸil pratikte araç bağımsızlığı saÄŸlanırsa belki yeniden itibar için bir adım atılmış olur. Yeni gelen baÅŸkanın kaç ay dayanacağı belli olmayan bir Merkez Bankası’nın itibarını yeniden kazanması artık çok daha zor†dedi.“ARTAN KURLAR BANKACILIK SÄ°STEMÄ°NÄ° ZOR SOKACAK, BATIK ŞİRKETLER ARTACAKâ€Merkez Bankası’ndaki deÄŸiÅŸikliklerin ve dövizdeki hareketliliÄŸin yurttaşın cebine yansımasını deÄŸerlendiren SaÄŸlam, “Enflasyonu halkın cebinden çalınan para olarak görebiliriz. Kurlardaki yükseliÅŸ aÅŸamalı olarak neredeyse tümüyle fiyatlara yani enflasyona da yansıyor. Enflasyonun özellikle dar ve sabit gelirlilerin durumunu ağırlaÅŸtırdığı, toplumda gelir dağılımını bozan en önemli unsurlardan biri olduÄŸu hiç hatırdan çıkarılmamalı†diye konuÅŸtu.SaÄŸlam, ayrıca, “TL’nin deÄŸer kaybı demek, sabit ücretinizle her gün daha az ihtiyacınızı karşılayacak bir duruma gelmeniz demektir. Bunun dışında artan kurlarla döviz borcu yüksek iÅŸletmelerin iyice zora gireceÄŸi, batık ÅŸirket sayısının artacağını, bunun bankacılık sistemini zora sokacağını, doÄŸrudan iÅŸsizliÄŸi artıran bir unsur olduÄŸunu da sayabiliriz. Bunlar ilk akla gelen unsurlar; sürekli artan kurlar ve yüksek enflasyon baÅŸta dar ve sabit gelirli geniÅŸ kesim olmak üzere, tüm toplumu etkileyen, moral deÄŸerleri bile erozyona uÄŸratan çok önemli bir sorun. Türkiye’yi yönetenler hatalarından hiç ders almayarak, sürekli olarak aynı hatayı tekrarlayarak, ekonomiyi ve halkı zora sokmaya devam ediyorlar†ifadelerini kullandı.ÖZGENTÃœRK: “BU DEĞİŞİKLİĞİN HANGÄ° KRÄ°TERLERE GÖRE YAPILDIÄžINI ÇÖZMEK Ä°MKANSIZâ€Merkez Bankası’ndaki son geliÅŸmeleri deÄŸerlendiren Cumhuriyet Gazetesi Ekonomi Müdürü Jale Özgentürk, “Türkiye gibi ekonomisi kriz üreten bir ülkede Merkez Bankası gibi ekonomik politikaların temelini, yönünü belirleyen bir kurumda baÅŸkan ve yönetim deÄŸiÅŸikliÄŸi ciddi önem taşır. Piyasa oyuncuları daha üçüncü kez baÅŸkan deÄŸiÅŸikliÄŸini sindirmeye çalışırken üzerine bir de baÅŸkan yardımcısı deÄŸiÅŸikliÄŸi ile karşılaÅŸtılar. AKP'nin böylesine hassas bir kurumda, baÅŸkanı istediÄŸi gibi deÄŸiÅŸtirdiÄŸi ortamda, baÅŸkan yardımcısını hangi kriterlere göre deÄŸiÅŸtirdiÄŸini çözebilmek imkansız†dedi.YENÄ° ATAMA KARARI ABD'YE MESAJ MI?Yeni baÅŸkan yardımcısı Mustafa Duman'ın Morgan Stanley Türkiye Direktörü olmasının bazı yorumların yapılmasına neden olduÄŸunu belirten Özgentürk, “Morgan Stanley ABD'nin küresel bir yatırım bankası. New York merkezli bankadan bir yönetici atanmasının ABD'le bir mesaj olduÄŸu kulislerde söylenenler arasında†diye konuÅŸtu.“ATAMANIN ETKÄ°SÄ°YLE DÖVÄ°Z KURU YÃœZDE 2’DEN FAZLA DEÄžER KAYBETTÄ°â€Son atamanın döviz kuruna etkisini yorumlayan Özgentürk, “Yaratılan belirsizlik nedeniyle döviz kuru zaten sakinleÅŸemedi. Bir yandan dünyada da sıkıntılı günler yaÅŸanıyor. Bu atamanın da etkisi ile döviz kuru yüzde 2'den fazla deÄŸer kaybetti. Dolar 8.47'yi gördü. Ancak bu atama da güvensizliÄŸi arttıran adımlardan biri oluyor†dedi.“FAÄ°Z KARÅžITI BÄ°R Ä°SMÄ°N BAÅžKANLIÄžA GETÄ°RÄ°LMESÄ° GÃœVENÄ° SARSTIâ€Merkez Bankası politikalarının ekonomiye güvenin ve istikrarın temelini oluÅŸturduÄŸunu söyleyen Özgentürk, “BaÅŸkan deÄŸiÅŸikliÄŸi ile hem yöntem olarak hem de faiz karşıtı bir ismin seçilmesi sonucu güven sarsıldı. BaÅŸkan Åžahap KavcıoÄŸlu sık sık faiz indirmeyeceÄŸini açıklasa da algı bozuldu. Merkez Bankası'nın güven kazanması biraz zor olacak. Bu da yabancı yatırımcıların Türkiye'yi terk etmesinin devam etmesine, risk algısının içerde de sürmesine neden olacak†sözlerini kullandı.“TÃœSÄ°AD, TÃœRKÄ°YE’NÄ°N KENDÄ° KENDÄ°NE KRÄ°ZLER YARATMASINDAN MEMNUN DEĞİLâ€Son olarak TÃœSÄ°AD’ın ekonominin gidiÅŸatına yönelik sert eleÅŸtiriler içeren açıklamasına deÄŸinen Özgentürk, “TÃœSÄ°AD zaten bir ekonomik kriz yaÅŸayan ve yapısal sorunları bulunan Türkiye'nin kendi kendine krizler yaratmasından memnun deÄŸil. TÃœSÄ°AD üyeleri Türkiye'nin en büyük ÅŸirketlerini bir araya getiriyor ve dünyayı yakından izliyorlar. Dünya artık yeni bir döneme girdi. Dijital devrim yapay zeka dönemindeyiz. BildiÄŸimiz birçok meslek yok oluyor, yerini yenileri alıyor. Türkiye'nin dünya ekonomisinde varlığını sürdürmesi ancak bu dönemi yakından takip etmesine baÄŸlı. Oysa Türkiye, dış kaynaÄŸa ihtiyacı olan ve tasarruf sorunu yaÅŸayan bir ülke. Bu döneme uyum için yatırım gerekiyor. Yatırım için ise dış kaynaÄŸa ihtiyaç var. TÃœSÄ°AD eski dönemlere nazaran daha mutedil bir dille, hükümetten belirsizlik politikalarına son vermesini istikrar ve güvene önem vermesini istedi†ifadelerini kullandı.
Miray Özbilek
Read more:
https://www.turkish-media.com/forum/topic/674387-uzmanlar-yorumladi-erdoganin-atama-karari-abdye-mesaj-mi/