Almanya, Türk gemisine baskına Ankara’nın tepkisi için ‘haksız’ dedi
figure >
Milli Savunma Bakanı Akar, Türk gemisinin Akdeniz’de aranmasını sert bir şekilde eleştirerek “Olay teamüllere aykırı, yanlış yapılmıştır†dedi. Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu da “cevabın sahada verileceğini†söyledi. Almanya, Ankara’nın suçlamalarının haksız olduğunu savundu.
Avrupa Birliği (AB) dönem başkanı Berlin ile Ankara arasında, gelecek ay yapılacak AB zirvesi öncesi Türk yük gemisi Rosaline-A üzerinden önceki gün patlak veren gerilim sürüyor. AB’nin Akdeniz’deki Irini Operasyonu’nda görevli bir Alman firkateyninin Libya’ya silah taşındığı şüphesiyle Türk bandıralı bir yük gemisini durdurup aramasına Ankara’nın gösterdiği tepkiye Berlin’den bir dizi yanıt geldi. AB’ye, operasyonun komutasında yapılması nedeniyle İtalya’ya, operasyona katılan geminin sahibi olması nedeniyle de Almanya’ya ayrı ayrı nota verilmişti. Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ise dün yaptığı açıklamada, Irini misyonunu sert sözlerle eleştirdi.NATO VURGUSUAlmanya Savunma Bakanı Annegret Kramp-Karrenbauer, “Alman askerlerinin Irini misyonu direktifleri kapsamında doğru davrandığını, Ankara’nın yönelttiği suçlamaların haksız olduğunu†savundu. Karrenbauer, “Türkiye NATO’da hâlâ bizim için önemli bir ortak. Tersine soruyu da sormak gerekiyor; NATO ortağı olmazsa, Türkiye ile ilişkilerde ne iyi olabilirdi? Bu durum genel olarak bizim için ve özellikle sınır komşuları, özellikle Yunanistan için de daha zor olurdu†değerlendirmesinde bulundu. Avrupa Birliği (AB) Komisyonu sözcüsü Peter Stano,Türkiye’den arama için rızasının istendiğini, belirledikleri sürede onay gelmeyince gemide arama yapıldığını ve yasadışı malzemeye rastlanmadığını bildirdi. Aramadan önce Türkiye’nin rızasını almak üzere Türk Dışişleri Bakanlığı’na 4 saat önceden bildirimde bulunulduğunu ifade eden Stano, Irini Operasyonu yetkililerinin operasyonunun merkezi İtalya’da bulunan Türkiye’nin Roma Büyükelçiliği’nin talebiyle bu süreyi 1 saat uzatma konusunda mutabık kaldığını kaydetti. Stano, geçen sürede Türkiye’den cevap gelmediğini iddia ederek, “İrini Operasyonu gemiye çıktı ve NATO prosedürleri dahil uluslararası prosedürlere uygun olarak gemide arama yaptı†ifadesini kullandı. Almanya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Andrea Sasse de “tüm prosedürün doğru şekilde işlediğini†iddia etti. Alman Savunma Bakanlığı Sözcüsü Christian Thiels önceki gün yaptığı açıklamada, “Aramanın yapılabilmesi için geminin bandırasını taşıdığı ülkenin onayının gerektiği, ancak dört saat boyunca ülkeden itiraz gelmemesi durumunda bunun onay olarak kabul edildiğini†ifade etmişti. Türkiye’nin aramanın başlamasından sonra itiraz etmesi üzerine aramanın durdurulduğunu ifade eden sözcü gemide yasak malzeme tespit edilmediğini de belirtmişti. Ankara da gemide insani malzemeler olduğunu duyurmuştu.‘ÖNYARGIDAN UZAK OLMALI’Milli Savunma Bakanı Akar dün yaptığı açıklamada, Irini misyonunu hedef aldı, “Başlangıcından beri sakat doğmuş bir harekât. Uluslararası hukuk tarafından sağlam temellere dayanmıyor. Olay tamamen uluslararası hukuka aykırı, teamüllere aykırı şekilde icra edilmiş, yanlış yapılmıştır. Maalesef müttefiklerimizin açıklamaları tam olarak gerçeği yansıtmamakta, bazı gerçekler çarpıtılmaktadır†dedi. Akar, uluslararası hukuk ne diyorsa, teamüller ne ise ona göre hakkımızı savunacağız. Bu tür harekâtı idare edenlerin uluslararası hukuk, teamüllerin yanı sıra ayrıca önyargıdan uzak, objektif, duygusallıktan uzak davranmaları lazım†yanıtını verdi. CHP Genel Başkanı Kılıçdaroğlu da olaya ilişkin, “Bizim gemimize uluslararası sularda yaptıkları baskın dolayısıyla Almanya’yı da İtalya’yı da şiddetle kınıyoruz†ifadelerini kullandı.ÇAVUŞOĞLU: SAHADA DA CEVABINI VERECEĞİZDışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Meclis’te gazetecilerin Türk gemisinin aranmasıyla ilgili sorusunu yanıtlarken “Bize yapılan bir şeyi biz karşılıksız bırakmayız. Gereken tedbirlerimizi alacağız. Sahada da cevabını vereceğiz, aynı şekilde hukuki ve siyasi süreçleri de takip edeceğiz†dedi.
cumhuriyet.com.tr
Akıl, bilginin doğrulandığı yegâne araç
figure >
“Mutezile’nin ocağında yetiÅŸmiÅŸ birçok felsefeciye göre Tanrının insana bahÅŸettiÄŸi en büyük nimet akıldır. Hatta onlara göre “akıl, insan düşüncesinin ürünü olan (mahluk olma) Kuran’dan daha üstündür.â€
“Her salı günü Halife elMe’mun’un sarayında düzenli tartışmalar tertiplenirdi. Önce yemekler yenir, daha sonra da halifenin huzurunda özgürce ilmi konular tartışılırdı. Gece baÅŸladığında ikinci kez yemek yenir ve sonra herkes yeniden dağılırdı. Bu ilmi meclislerde farklı dinlerden ilahiyatçılar hazır bulunurdu. Mesela Müslüman kelamcılardan baÅŸka, Mecusilerin dini lideri Acer FernbaÄŸ ve Manilerin din âlimi Yazdanbeth de bu toplantılara katılırdı. Hatta Mecusilikten ayrılmış bir baÅŸka zındık dahi bu toplantılarda Mecusilerin liderine karşı özgürce fikirlerini ortaya koyabiliyordu. Halife el-Me’mun, Emevi hükümdarların aksine bu toplantıları hakikatin araÅŸtırılmasında önemli bir vesile olarak görüyordu. Hatta bu meclislerde bazen Ä°mam Rıza bile ruh göçünü savunanlarla veya Hıristiyanlarla tartışabiliyordu.†(El-Mesudi’den aktaran Abdülhüseyin Zerrinkub, Ä°slam Medeniyeti Mucizesi, çev. Abuzer DiÅŸkaya, AÄŸaç Yayınları, Ä°stanbul, 2009, s.132/133.)Ä°SLAM COÄžRAFYASI GENÄ°ÅžLEDÄ°KÇE(Atlantik’ten Çin Seddi’ne kadar) YahudiliÄŸin, Hıristiyanlığın, Budizmin, Hinduizmin, ZerdüştiliÄŸin ve özellikle de Maniheizmin kültürel-felsefi etkisi, Müslümanlar arasında görülmeye baÅŸlanmıştı. Bu etkiyi, ilk yüzyılda ortaya çıkan Batıniyye, Cebriye, Kaderiye, Mürciye vb. kelam ekolleri üzerinde görmek mümkündü. Sonradan ciddi bir düşünce akımı haline dönüşen Mutezile (ittizal kökeninden=uzak durma) ise klasik Ä°slam inancının çok daha ilerisine gitmiÅŸti. Ve görüleceÄŸi gibi bunlar ilk yüzyılda Ä°slam ilahiyatının ve felsefesinin temellerinin atılmasında tayin edici rol oynayacaklardır.MUTEZÄ°LE EKOLÃœMutezile düşünürlerinin katkıları olmadan ne Ä°slam dini bir din haline gelebilirdi ne de Ä°slam devleti siyasi ve kültürel entegrasyonu saÄŸlayabilirdi. Neticede Mutezileden yana olan birçok bilim ve düşün insanı, özellikle de doÄŸa felsefesinden (dehriyyeci er-Ravendi) etkilenmiÅŸ olanlar, kendi felsefi ve siyasi görüşlerini bu akımlara mal etmiÅŸlerdir. Birkaç kuÅŸak sonra da aklın esas alındığı düşüncelerin izlerini hem hutbelerde hem de camilerdeki tartışmalarda görmek mümkün olacaktır. Mutezile’nin ocağında yetiÅŸmiÅŸ birçok felsefeciye göre de Tanrı’nın insana bahÅŸettiÄŸi en büyük nimet akıldır. Hatta onlara göre “akıl, insan düşüncesinin ürünü olan (mahluk olma) Kuran’dan daha üstündür.†Akıl, bilginin doÄŸrulandığı yegâne araçtır. Öte yandan onlara göre insan bilgi ve hakikate sadece tefekkür yoluyla deÄŸil, “bilgiden üstün olan pratikle†de ulaÅŸabilir. Bu düşüncenin izlerini, Hay ibn Yakzan’ın yazarı filozof Ä°bn Tufeyl’de göreceÄŸiz. Kısacası Mutezile, üç alanda önemli tartışmalar yaratmıştır:- Allah’ın evreni hiçlikten yarattığı görüşü, maddede içkin olan zorunlu hareket yasasıyla reddedilebilir. - Evrendeki deÄŸiÅŸim, Tanrısal iradeyle deÄŸil, maddenin kendi içsel hareketinden kaynaklanmaktadır. - Madde sürekli hareket halindedir. Hatta Mutezile düşünürü Ebu’l-Hüzeyl’e göre bir kez baÅŸlamış olan hareket üzerinde Allah’ın bile etkisi olamaz...Görüldüğü gibi ayetlerin yorumlanmasıyla baÅŸlayan tartışma, ilahiyattan felsefeye doÄŸru yol almıştır...EL-KÄ°NDÄ°, FARABÄ° VE AKIMLARHer yeni uygarlığın ilk iÅŸi, eski uygarlıklara ait eserleri çevirerek yeni kuÅŸaklara aktarmaktır. Araplar da aynısını yapmıştır. Ä°lk Arap filozofu El-Kindi’nin baÅŸkanlığında kurulan çeviri ekibi (Sabit bin Kurre, Ä°shak bin Huneyn vb.) Yunanca eserleri çevirmekle kalmamış bunlara ÅŸerhler de yazmışlardı. İslam dünyasının en büyük Aristoteles yorumcularından olan Farabi (874-950), Ä°slam felsefesinin en etkin ve köklü akımlarından biri haline gelen MeÅŸÅŸai akımının kurucusudur. Ona Ä°slam dünyasında, felsefenin “İkinci Ãœstadı†(Aristoteles’ten sonra) denmiÅŸtir. En ünlü eseri ElMedinetü’l Fazıla’da (Ä°deal Devlet) sadece erdemli bir toplumun nasıl olması gerektiÄŸini anlatmaz, aynı zamanda dönemindeki baskıcı rejimleri ve baÄŸnaz dinciliÄŸi ve adaletsiz hükümdarları da yerden yere vurur. Farabi, eserlerinde Aristoteles’in izinden giderek maddenin hareketinin anlamını ve evrenin sonsuzluÄŸunu tartışır. Duyumsamacı bir bilgi kuramına dayanan görüşleri, 12. yüzyıldan itibaren Batılı düşünürleri, özellikle Thomas Aquinas ve Albertus Magnus’u, derinden etkilemiÅŸtir. Farabi yazılarında peygamberlerle (vahiy almış filozof) filozofları aynı ayarda görür. Kısmen Aristoteles’ten fakat en çok Yeni Platoncu Plotinos’tan etkilenerek Sudur (Tanrısal aklın taÅŸarak evreni oluÅŸturması) kuramını Ä°slam felsefesine Farabi yerleÅŸtirmiÅŸtir. Filozof terimi, Ä°slam dünyasına feylesof ÅŸeklinde girmiÅŸtir. “Felasife-i Ä°slam†ise Ä°slam filozofları anlamındadır. Yunanca bir terim olan “sofia†(bilgelik tanrısı Sophia’dan gelir), “hikmetâ€; bilgiye sahip olansa “hakim†anlamındadır. Dolayısıyla “Hukema-i Ä°slam†kavramı da Ä°slam filozofları anlamına gelir. Ä°slam felsefesinde ortaya çıkan düşünce akımları, kaba hatlarıyla üç ekol etrafında toplanmıştır. Bunlardan ilki dinleri reddeden deist DoÄŸa felsefeciler (ErRavendi vb), ikincisi Ä°slami kelama aklı, sorgulamayı ve mantığı yerleÅŸtirmiÅŸ olan MeÅŸÅŸai (Aristotelesçilik) akımı ve üçüncüsüyse muhafazakâr Ä°slami kelamı savunan Ä°ÅŸraki (Işık) düşüncesidir.DOÄžU-Ä°SLAM UYGARLIÄžININ ALTIN ÇAÄžIÄ°hvan-ü Safa kardeÅŸliÄŸiDoÄŸu-Ä°slam coÄŸrafyasında bilim, kelam ve felsefe konularında en çok etkin olmuÅŸ gizemli akımlardan bir de Ä°hvan-ü Safa KardeÅŸliÄŸi’dir. Basra’da kurulan ve adlarını Kelile ve Dimne’nin “Tasmalı Güvercin Babı†hikâyesinden alan hareket, Ä°slam ülkelerinin birçok baÅŸkentinde etkin olmuÅŸtur. Görüş ve düşüncelerini 52 risalede toplayan Ä°hvan-ü Safa’nın 14 risalesinin konusu matematik, eÄŸitsel bilimler, geometri, astronomi, coÄŸrafya ve müziktir. Risalelerin 17’si ilahiyat ve felsefe konuludur. Madde ve hareketi, biçim ve suret; mekân ve zaman; yer ve gökyüzü; oluÅŸum ve dönüşüm (Evrim kuramının ilk nüveleri), mevsimlerin hareketi, hayvan ve bitkiler; madenler vb. inorganik maddelerin doÄŸasına ve alanlarına iliÅŸkin felsefi derinlikte görüşler yer almaktadır. 10 risaleden oluÅŸan üçüncü kısım, Pythagoras’ın sayılar dünyasından hareketle evrenin ve bilinebilir olguların neler olduÄŸu, bilginin zihnimize nasıl yansıdığı hakkındadır. Bu bölümde döngülerin ve dönemlerin nasıl oluÅŸtuÄŸu, zaman, aÅŸk, öteki dünya, etki ve sonuç iliÅŸkisi, zorunluluk gibi felsefi kavramlar açıklanmaktadır. 11 risaleden oluÅŸan son kısımdaysa ilahiyatın temel sorunları olan din, Tanrı’ya eriÅŸmenin yolları, Ä°hvan-ü Safa kardeÅŸlerinin yaÅŸamlarının nasıl olması gerektiÄŸi, inanç, fazilet, Tanrısal yasaların neler olduÄŸu, peygamberlik mertebesinin esasları, toplumsal düzenin, yönetim tarzlarının nasıl olması gerektiÄŸi vb. siyaset teorisinin konularına iliÅŸkin açıklamalar yer almaktadır.DÃœNYA ÇAPINDALARÄ°slam dünyasının en önemli bilimsel eserlerinden olan ve tarihte eÅŸine çok az rastlanan ansiklopedinin (risaleler) yazarları hakkında verilen bilgilerin doÄŸruluÄŸu bugün bile tartışma konusudur. İhvan-ü Safa’nın etkin olduÄŸu dönem DoÄŸu-Ä°slam uygarlığının altın çağıdır. BaÅŸarılarıyla dünya çapında etkin olmuÅŸ Müslüman bilim insanları ve filozoflardan bazıları ÅŸunlardır:- Bin Mûsâ el-Hârizmî (780- 850), matematik, gökbilim, coÄŸrafya ve algoritma alanlarında çalışmış Fars kökenli bilim adamı. Hint rakamları üzerine yaptığı çalışmaları (ondalık konumsal sayı sistemini) Latince çeviriler üzerinden Batı’yı etkilemiÅŸtir. ElHarezmi’nin Tamamlama ve Dengeleme ile Hesaplamaya Dair Özlü Kitabı doÄŸrusal ve ikinci dereceden denklemlerin ilk sistematik çözümünü sunmuÅŸtur. Cebir iÅŸlemini bağımsız bir disiplin olarak öğreten, “indirgeme†ve “dengeleme†(denklemin farklı taraflarındaki benzer terimlerin aynı tarafa alınarak sadeleÅŸtirilmesi) yöntemlerini tanıtan ilk kiÅŸi olduÄŸu için Harezmi, cebirin atası ya da kurucusu olarak nitelendirilmiÅŸtir. - Ebu Musa Cabir bin Hayyan (721-815). Batı’da daha çok Geber olarak tanınan, Abbasiler döneminde yaÅŸamış ve fen bilimlerinin temelini atmış olan çok yönlü bir fen bilgini, kimyacı ve eczacı; fizikçi, astronom, tıp ve fizik tedavi uzmanı, mühendis, coÄŸrafyacı ve filozof. Hayyan adeta günümüzün DNA olgusuna deÄŸinircesine, “İnsan da dahil olmak üzere bütün canlılar doÄŸanın eseridir. DoÄŸa bir canlıyı var ederken nicelik ve sayı yasasını uygulamaktadır. Bu yasanın sırrı, denge teorisiyle açığa çıkarılır. DoÄŸanın yöntemini taklit ederek canlı üretmek mümkündür†demiÅŸtir. Devamında da eÄŸer sayısal formülü bulunabilirse bütün canlılar ortak bir kökene kavuÅŸturulabilir†demiÅŸtir. - Abdülhamid bin Vâsi bin Türk, 9. yüzyılda yaÅŸamış matematikçi. Ãœnlü bilim tarihçimiz Aydın Sayılı’ya göre sayılar teorisi ve cebir konularında çalışmalar yapmıştır. - Muhammed bin Kesir el-Fergani. 9. yüzyılda yaÅŸamıştır. Batı’da Alfraganus olarak bilinen en ünlü gökbilimcilerden biridir. Ay’daki “Alfraganus†kraterinin ismi ona ithafen verilmiÅŸtir. - Ebu Reyhan el-Birûni (973-1051). Batı dillerinde adı Alberuni veya Aliboron olarak geçer. Gökbilim, matematik, doÄŸa bilimleri, coÄŸrafya ve tarih alanındaki çalışmalarıyla ünlüdür. Biruni, aynı zamanda Hint dinleri ve gelenekleri üzerine yazdığı eserle de etnografya alanında çığır açmıştır. - Ebu Abdullah Muhammed elBattani (858-929), Latince Albategnius, Albategni ya da Albatenius olarak bilinen gökbilimci ve matematikçidir. - Ebubekir er-Razi (865-925) tıp, kimya, matematik ve müzik alanında eserler verdi. Batı’da Razes adıyla bilinen Er-Razi’nin özellikle kimya ve tıp kitapları, 17. yüzyıla kadar Batılı üniversitelerde okutuldu. - Ä°bn Heysem (965-1040), Latince Alhacen ya da Alhazen. Fizik, matematik ve optik alanında yaptığı çalışmalarla ünlüdür. Heysem felsefeyi, bilimlerin anası sayar. Işık ve görme konusunda yaptığı çalışmalar, Rönesans sonrası bilim adamları üzerinde etkili olmuÅŸtur.Ayrıca filozofluklarıyla öne çıkmış El-Kindi, Er-Ravendi, Er-Razi, AlMaarri, Al-Farabi, Ä°bn Sina gibi hem fen bilimlerinde hem de felsefe ve siyaset teorisinde önemli eserler kaleme almış, teoriler geliÅŸtirmiÅŸ düşünürlerin yaÅŸadığı bir yüzyılla karşı karşıyayız. Bu nedenledir ki birçok yabancı Ä°slam felsefesi uzmanı, 10. ve 11. yüzyılı DoÄŸu’da hümanizmin yeniden doÄŸuÅŸu olarak deÄŸerlendirirler.
Sadık Usta
Gazetemize BİK tarafından verilen cezanın 10 günü daha kesinleşirken mahkeme haberleri karıştırdı
figure >
Mahkeme tarafından 10 günlük ilan kesme cezasına konu edilen “Doğrular Korkuttu†haberinin gerekçesine “Pasifik gayrimenkul†kararının gerekçesi, Işıl Özgentürk’in “Neredesin Z kuşağı†yazısıyla ilgili karara da “Fahrettin Altun†haberiyle ilgili kararın gerekçesi yazıldı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ve Adalet Bakanı Abdulhamit Gül’ün hukuk sistemindeki sıkıntılara dikkat çekerek yargı reformuna ilişkin yaptıkları açıklamalara rağmen yargıyı muhalif basın üzerinde bir sopa olarak kullanarak, sindirme, susturma çabaları devam ediyor. Basın İlan Kurumu (BİK) tamamı belgeli olan haberlerimiz nedeniyle Eyül 2019 tarihinden itibaren Cumhuriyet’e 110 günü aşkın ilan kesme cezası verdi. Gazetemiz avukatlarının ise yaptığı itirazlar İstanbul 3. Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından reddedildi. Kararın kesinleşmesinin ardından, 10 günlük ilan kesme cezası daha gazetemize tebliğ edildi. İstanbul 3. Asliye Hukuk Mahkemesi 20 Nisan 2020 tarihli “Doğrular Korkuttu†ve devamı “Haber hakkını savunalım†başlıklı haber ile Işıl Özgentürk’e ait “Neredesin Z kuşağı†başlıklı köşe yazısına ilişkin cezalara karşılık gazetemizin avukatlarının yapmış olduğu itirazların reddine karar vererek tebliğ etti. İki ayrı haber için toplam 10 gün ilan kesme cezası kesinleşmiş oldu. Fakat mahkeme tarafından tebliğ edilen gerekçeli kararlarda bir skandala imza atıldı. Ceza kesilen haberler ile gerekçeli kararın gerekçe kısmında yazılan haberler farklı. “Doğrular korkuttu†haberi ile ilgili kararda “Pasifik gayrimenkul†karar gerekçesi yazıldı. “Neredesin Z kuşağı ile ilgili kararda ise “Fahrettin Altun†ile ilgili karar gerekçesi yazıldı.ANAYASA MAHKEMESİNE BAŞVURUBİK tarafından Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun ile ilgili gazetemizde ve cumhuriyet.com.tr’de yayımlanan yaklaşık 15 haber ve Pasifik Gayrimenkul Yatırım İnşaat AŞ’nin şikâyeti üzerine gazetemize verilen toplam 37 günlük ilan kesme cezası ile cumhuriyet.com.tr’ye verilen toplam 8 günlük ilan kesilmesi cezasına yapılan itirazlar İstanbul 3. Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından reddedilmişti. Verilen 45 günlük cezanın kesinleşen 28 günü uygulanmak üzere gazetemize tebliğ edilmişti. Gazetemiz avukatları kesinleşen cezalarla ilgili Anayasa Mahkemesi’ne başvuruda bulunacak.
cumhuriyet.com.tr
Tunceli’de, tarikatlara bağlı dinci dernekler çalışmalarına hız verdi
figure >
Dersim Araştırmaları Merkezi, çok sayıda tarikatın kentte farklı isimler altında faaliyet yürüttüğünü ortaya çıkardı. Özellikle Munzur Üniversitesi’ndeki akademisyenlere dikkat çeken merkez, amacın Alevi inancını tasfiye etmek olduğunu vurguladı.
Dersim Araştırmaları Merkezi’nin (DAM) Tunceli’de yaptığı saha çalışmasına göre, tarikatların kentte örgütlenmeyi ciddi boyutlara taşıdığı belirtildi. Araştırmada dernek ve vakıf adı altında kurumlaşan tarikatların, FETÖ terör örgütü lideri Fethullah Gülen’in başvurduğu özel okul, dershane ve yardımlar gibi faaliyetlerle örgütlenmeye çalıştığı kaydedildi. Kentte, Munzur Eğitim ve Kültüre Hizmet Derneği (Süleymancılar), Ehlibeyt Sevenler Eğitim Kültür ve Sosyal Yardımlaşma Derneği (Menzil tarikatı), Ensar Vakfı Tunceli Şubesi, Birlik Vakfı Tunceli Şubesi, İlim Yayma Cemiyeti Tunceli Şubesi, TÜGVA Tunceli Temsilciliği ve Milli Beka Hareketi Derneği gibi (sosyal medya üzerinden) çok sayıda dini cemaatin farklı isim altında faaliyet sürdürdüğü aktarıldı. DAM tarafından yapılan açıklamada “Bırakalım Alevi inancına saygı duymalarını, yıllardır nasıl ıslah ederiz mantığı üzerinden türlü çalışmalar yürüttükleri herkesçe bilinmektedir. En yoğun yuvalandıkları kurum ise Munzur Üniversitesi’dir. Araştırmamız sonucunda gördük ki tarikatların çalışmaları esasen üniversite bünyesinde görevli akademisyenler eliyle yürütülmektedir. Devlet bürokrasisi işin içinde ve bir nevi onların eliyle örgütleniyorlar. Yani bil fiil devlet mekanizması yol vermekte ve bu asimilasyon çalışması aleni olarak desteklenmektedir†denildi. Tarikatların birincil hedeflerinin gençlik ve kamuda çalışan memurlar olduğunun belirtildiği açıklamada, bir süredir taciz, tecavüz olaylarına adı karışan bazı güvenlik görevlilerinin bu zihniyetten bağımsız ele alınmaması gerektiği kaydedildi.YENİ TEHLİKETunceli’de FETÖ’nün örgütlenemediğinin hatırlatıldığı açıklamada, “Dertleri Dersim Kızılbaş inancını bütünüyle tasfiye etmektir. Onun için cemevleri denetim altına alınıyor ve cemevlerinde hocalar görevlendiriliyor. Tez elden kurumlarımız halkı uyarmalı ve tarikatlara karşı bilgilendirme çalışmaları yapmalıdırlar. Dersim Alevi Kızılbaş inancının yeni bir tarife ihtiyacı yoktur. Dahası iktidar ve tarikatlar eliyle tarif edilecek bir Alevilik de bizim Aleviliğimiz değildir ve olmamalıdır†denildi.
Kayhan Ayhan
MEB verilerine göre Türkiye genelinde 413 dernek, 385 vakıf yurdu var
figure >
Türkiye’de 798 dernek ve vakıf yurdu var. Geçen yıl yurtlara 386 bin çocuk yerleştirildi. CHP’li Şevkin, “Çocuklarımız, vakıfların inisiyatifine bırakılmamalı†dedi.
Milli Eğitim Bakanlığı verilerine göre Türkiye genelinde 798 tane dernek ve vakıf yurdu bulunuyor. CHP Adana Milletvekili Dr. Müzeyyen Şevkin, geçen eylül ayında Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı’na bir soru önergesi vererek Türkiye’de öğrenci yurtlarına ilişkin bilgi talep etti. Milli Eğitim Bakanlığı’ndan gelen yanıtta yemekli ve yemeksiz öğrenci yurtlarının açılmasına ilişkin Gençlik ve Spor Bakanlığı’nın yetkilendirildiği belirtilerek 413 dernek, 385 de vakıf yurdunun bulunduğu ifade edildi. Ayrıca 82 ilde, 236 ilçede ve 5 adet de KKTC’de olmak üzere toplam 782 tane de öğrenci yurdunun bulunduğu bilgisine yer verilerek “2019 - 2020 eğitim öğretim yılında 434 bin 990 öğrencinin yurt başvurusunda bulunduğu, 386 bin 501 öğrencinin yurtlara yerleştirildiği†anlatıldı. Yanıtta vergi muafiyeti tanınan vakıf ve kamu yararına çalışan derneklere ait yükseköğrenim yurtlarında barınan öğrencilere beslenme ve barınma yardımının yapıldığı kaydedildi.‘DEVLETİN GÖREVİ’Gazetemize konuşan Şevkin, Aladağ faciasını anımsatarak “Bu çocuklarımız zorunlu olarak, başka seçenekleri olmadığı için taşımalı ve yatılı eğitim sistemine dahil olmak zorundaydı. Çünkü kendi köylerinde okuyabilecekleri bir okul yoktu. Devlet yurtları artmalı. Evlerinden uzakta yurtlarda kalan küçük çocuklar anayasal hak gereği devletin kontrolünde olmalı, eğitim ve yurtlar devletin asli görevleri arasındadır, çocuklarımız vakıf ve derneklerin inisiyatifine bırakılmamalı†dedi.
Hazal Ocak
Prof. Dr. Onur Başer: "Sağlıksız insanlarla sağlıklı ekonomi kuramayız, önce pandemi problemini çözmeliyiz"
figure >
Prof. Dr. Onur Başer: Krizin köklerine inmeden alınan önlemlerin yüksek kaliteli bir ekonomik büyüme üretmesi mümkün değil. Faiz artırımının etkili olabilmesi için Merkez Bankası Başkanı’nın yarın da işinin başında olup olamayacağının bilinmesi gerekli.
Kolombiya ve Michigan üniversitelerinde misafir öğretim üyesi ve MEF Üniversitesi İktisat Bölümü Başkanı Prof. Dr. Onur Başer, düşük ve ortalama gelirli ülkelere 2021 sonuna kadar aşının gelmesinin düşük olasılık olduğunu vurgulayarak aşının Türkiye’ye maliyetinin 3-4 milyar doları bulacağını söyledi. Türkiye’de güven sorunu olduğunu bunun da belirsizlik yarattığını anlatan Başer, “Krizin köklerine inmeden, vitrini değiştirerek alınan önlemlerin yüksek kaliteli bir ekonomik büyüme üretmesi mümkün değil. Belirsizlik yabancı sermaye için kötü haberden daha ürkütücüdür†dedi. Sağlık ekonomisi uzmanı Prof. Dr. Onur Başer ile Türkiye’de pandemiyi ve ekonomiyi konuştuk.- Pandemide ikinci dalgaya hazır olmadığımız ortada. Nasıl bir tablo ile karşı karşıya kalacağız?Biz yaz aylarında virüsün yayılım etkisini geçici süreli azaltmasına kanarak kontrolsüz normalleşme aşamasına geçtik. Bu süreçte, eylül ayı öncesine bakarak virüsün nasıl yayıldığına, hangi faktörler ve politikaların yayılma hızını azalttığına dair araştırmalar yapamadık. Örneğin 65 yaş ve üstünün evde kalmasının yayılma üzerindeki etkisi ne kadar? Birinci dalgada böyle bir yöntem uygulandığına göre veriler Sağlık Bakanlığı’nda var, böyle bir çalışma yapılsa ve kamuoyu ile paylaşılsa daha ikna edici olabilir. Türkiye’de 9 milyon civarı 65 yaş üstü nüfusun sadece 1 milyonu yalnız yaşıyor. Geri kalanlar çocukları ve torunlarıyla aynı evde yaşıyor. Yaşlı insanları eve kapatarak virüs kapma risklerini azaltıp azaltmadığımızı sorgulamamız gerekiyor. Restoranlardaki kapasiteyi yüzde 25’e indirmek, bulaşma oranını yüzde 80 azaltıyor ve restoranlar cirolarının sadece yüzde 40’ını kaybediyorlar. Yani ya hep ya hiç olmasına gerek yok. Biz verilere dayalı öngörüler ile hazırlık yapmazsak bu dağılımı kontrol edemeyiz. Bu sorunu hastane dışında çözmemiz lazım. Bu da test sayılarının artırılmasıyla ve bölgesel kontrollerle mümkün olabilir.BÖLGESEL BAKMALIYIZ- Yeni gelen yasaklar var. Bunlarla virüs ne kadar kontrol altına alınabilir?Bir mahalle muhtarının mahallesinde kaç vaka olduğunu bilmeden bizim bu salgınla başa çıkmamız çok zor. Salgına bölgesel yaklaşmamız gerekir. İstanbul’da yayılmanın tavan yaptığı semtlerde yüz yüze eğitim olmaması normalken yayılmanın az olduğu Tunceli’de çocuklar da aynı kısıtlamaya maruz kalmalı mı? Sağlıksız insanlarla sağlıklı bir ekonomi kurmamız mümkün değil, kamu sağlığı problemini çözmemiz gerekiyor. Bilim Akademisi’nden Prof. Dr. Erol Taymaz’a göre Türkiye’deki mikrosimülasyon modelleri, 3-4 hafta tam kapanma olduğu takdirde ölüm ve vaka sayılarının yüzde 40-50 civarında düşebileceğini ve ekonominin de eskisinden daha kötü olmayacağını gösteriyor. Türkiye’nin en önemli sorunu sağlık personelinin yetersizliği. Büyükşehirlerimizdeki konferans merkezleri sahra hastanelerine dönüştürülerek Covid-19 olmayan hastalara hizmet verilebilir. Bu yıl kalp, kanser gibi hastalıklar sebebiyle fazla ölümlerin sayısı artacak, çünkü bu hastalar hastanede kendilerine Covid-19 bulaşır diye tedavilerini erteleme yoluna gittiler ya da yeterince ambulans ve yatak bulunmaması sebebiyle biz bu hastaları kaybettik.AŞININ 2021 SONUNA KADAR GELMESİ ZOR- Son aşamaya gelen Pfizer ve BioNTech aşıları var. Türkiye altyapı olarak bu aşılara ne kadar hazır?Pfizer&BioNTech aşısı için -70 derecede özel soğutucular gerekli. Bu tür dolaplar çok pahalı olmakla birlikte aşırı talep olacağından siparişlerin bir an önceden verilmesi gerekiyor. Teslim tarihleri aşırı talep yüzünden her gün erteleniyor. Moderna’nın aşısı normal dolaplarda korunacağı için eczane, muayenehanelerde ve kliniklerde yapılabilecek. Buradaki en büyük sorun, talep ve aşıya ulaşmanın nasıl çözüleceği... İlaç sektöründeki üretimlerin yüzde 90’ı dünya nüfusunun sadece yüzde 10’una hizmet eder. Bu aşı da bu problemin parçası olacak. Düşük ve ortalama gelirli ülkelere 2021 yıl sonuna kadar aşının gelmesi düşük olasılık olarak görünüyor.BELİRSİZLİK YATIRIMCIYI ÜRKÜTÜYOR- Gelen haberler yoğun bakımların dolduğunu gösteriyor. Bu durum ekonomiyi de yoğun bakıma sokar mı?Türkiye’de yoğun bakım doluluk oranı yüzde 70 olarak açıklanıyor, yani ülke genelinde 10 yatağın 3’ü boş. Ancak İstanbul’da yatak ihtiyacı olan bir hastaya Burdur’daki, Gümüşhane’deki boş yatağın bir anlamı yok. Özellikle bölgesel oranlarla kamuoyu bilgilendirilirse daha anlamlı olur. Türkiye’nin ekonomiden, virüsten daha fazla korkmasına gerek yok. Ekonomideki her problemin işsizlik, enflasyon, faiz, döviz çözümü var ama kaybettiğimiz insanları geri getiremeyiz.- Sizce şu anda Türkiye’nin en can yakıcı sorunları nelerdir?Türkiye’de güven sorunu var ve bu güvensizlik belirsizlik yaratıyor. Sağlık Bakanlığı’nın verileri dünya ülkelerindeki verilerle çelişiyor, TÜİK’in enflasyon ve işsizlik sayıları, piyasadaki sayılarla çelişiyor.- İçinde bulunduğumuz ekonomik krizi kabullenmeyip “dönüşüm†olarak nitelendiren bir söylem var. Sizce Türkiye ekonomisi rasyonel bir politikayla yönetiliyor mu?Krizin köklerine inmeden, vitrini değiştirerek alınan önlemlerin yüksek kaliteli bir ekonomik büyüme üretmesi mümkün değil. O nedenle yüzeysel yapılan değişiklikler, spekülatörler için anlık bir durum olarak görülüyor, fırsata dönüştürülüyor. Biz 2002 krizinden çıkınca 2006’ya kadar gördük ki ekonomik ve politik kurumları güçlendirerek büyümeyi sağlayabiliyoruz. Merkez Bankası’nın (TCMB) faiz artırımının etkili olabilmesi için TCMB Başkanı’nın yarın da işinin başında olup olamayacağının da bilinmesi gerekli. Belirsizlik, yabancı sermaye için kötü haberden daha ürkütücüdür. Ekonomik kurumlarımızın bağımsız olması ve demokratik kurumlar tarafından güvence altına alınması, medya ve yargının bağımsızlığı, ihale kanunlarında şeffaflık esas dönüşümü başlatacaktır.3-4 MİLYAR DOLAR LAZIM- En son grip aşılarında gördük ki Türkiye’ye gelen aşı adetleri çok yetersizdi. Türkiye, korona aşısı için gerekli bütçeye sahip mi?Önümüzdeki günlerde hastane yığılmalarının, gereksiz Covid testi yaptırmanın en önemli sebeplerinden biri grip olarak kendini Covid-19 sanan hastalar sebebiyle olacak. Sağlık çalışanları için öncelikli ve gerekli iki milyon doz aşıyı özel koruma koşulları gerektiren Pfizer&BioNTech’den alırsak 39 milyon dolar, Moderna’dan alırsak 70 milyon dolar gibi bir kaynağa ihtiyaç var. Vaka sayıları burada da önem arz ediyor. Türkiye aşı için gerekli olacak 3-4 milyar doları bulacaktır. Çünkü aşının hem kazanılan hayatlar olarak hem de ekonomimizi açık tutması açısından bir geri dönüşü var.
Şehriban Kıraç
Rekabet Kongresi’nde Türkiye’nin yeni hikâyesi için hukuk ve şeffaflığa vurgu yapıldı
figure >
TÜSİAD Başkanı Simone Kaslowski, doğru para politikası ve disiplinli maliye politikasına yeniden dönülmesi gerektiğini belirterek “Demokrasi ve hukuk devleti konusunda kararlı politikalar güven için önemli†dedi.
Yeni dönemin rekabet senaryolarının konuÅŸulduÄŸu Rekabet Kongresi’nde hukuk, demokrasi ve ÅŸeffaflık vurgusu yapıldı. TÃœSÄ°AD Yönetim Kurulu BaÅŸkanı Simone Kaslowski, “Ülkemizde ekonomik istikrar, demokrasi ve hukuk devleti konusunda kararlı politikalar güven ve öngörülebilirlik için önemli†dedi. Sektörel Dernekler Federasyonu (SEDEFED) Rekabet Kongresi’nin 12’incisini çevrim içi gerçekleÅŸtirdi. Türk GiriÅŸim ve Ä°ÅŸ Dünyası Konfederasyonu’nun (TÃœRKONFED) desteÄŸiyle yapılan iki günlük kongrenin bu yılki ana teması “Sürdürülebilir Sektörler: Yeni Dönemin Rekabet Senaryoları†oldu. TÃœSÄ°AD BaÅŸkanı Kaslowski, önümüzdeki aylar içinde istihdam ve üretim alanlarında zor bir dönem yaÅŸanacağını belirterek, ÅŸunları söyledi: “Ekonomi yönetiminin piyasalarla ve reel kesimle iletiÅŸim düzeyini artırmasını doÄŸru ve etkin bir politika aracı olarak görüyoruz. Åžeffaflık ve öngörülebilirlik, ekonomide güvenilirliÄŸi artıran en önemli unsurlar. Kısa vadede atacağımız bu adımlar, uzun vadede kapsamlı bir ekonomi politikası uygulama kapasitemizi de yükseltecektir. Ä°stihdam, vergi, sermaye piyasaları gibi konularda gereken dönüşümü saÄŸlayabilmemizin önkoÅŸulu doÄŸru para politikası ve disiplinli maliye politikasına geri dönülmesinden geçmekte.â€Ã–ZNE HUKUK OLMALITÃœRKONFED BaÅŸkanı Orhan Turan ise Türkiye’nin faizenflasyon-kur sarmalında enerjisini boÅŸa harcadığını belirterek, yeni hikâyenin ana öznesinin hukuk olması gerektiÄŸini belirtti. Turan, ÅŸunları söyledi: “Yatırım ortamını iyileÅŸtirmek, güven iklimini yaratmak ve riskleri azaltmak için ev ödevlerimizi eksiksiz yerine getirmeliyiz. Yeni Türkiye hikâyesinin öznesi; hukuk devleti, bağımsız kurumlar, yüksek teknoloji kullanımı, katma deÄŸerli üretim, sürdürülebilirlik ve verimlilik temelli politikalar olacaktır.†SEDEFED Yönetim Kurulu BaÅŸkanı Ali Avcı, Türkiye’deki tüm sektörlerin pandeminin zorlu koÅŸullarına raÄŸmen güçlü bir geri dönüşü hedeflediÄŸini belirtti.SEKTÖREL ENDÄ°ÅžELER ARTIYORTÜİK’in “Sektörel Güven Endeksleri†ve Merkez Bankası’nın “İktisadi Yönelim Ä°statistikleri ve Reel Kesim Güven Endeksiâ€yle (RKGE)ilgili kasım ayı raporları, zaten toparlanamayan güvende yeniden bozulma olduÄŸuna iÅŸaret etti. TÜİK’e göre, mevsim etkilerinden arındırılmış güven endeksi kasımda önceki aya göre hizmet sektöründe yüzde 2.8 ve inÅŸaatta yüzde 5.7 azalırken perakende ticarette aynı düzeyde kaldı. Sektörel güven, hizmette nisan ayından sonra ilk kez düşüşe dönerken, inÅŸaattaki gerileme hızlandı. Perakende ise yerinde saydı. Merkez Bankası’na göre de, kasımda RKGE, önceki aya göre 4.2 puan azaldı. Bunun nedenleri incelendiÄŸinde, sabit sermaye yatırım harcaması ve mevcut toplam sipariÅŸe iliÅŸkin deÄŸerlendirmeler endeksi artış, gelecek üç aydaki ihracat sipariÅŸi, gelecek üç aydaki üretim hacmi, son üç aydaki toplam sipariÅŸ, mevcut mamul mal stoku, gelecek üç aydaki toplam istihdam ve genel gidiÅŸata iliÅŸkin deÄŸerlendirmeler endeksi azalış yönünde etkiledi. Öte yandan yine Merkez Bankası’na göre, imalat sanayiinde kapasite kullanım oranı (KKO) kasımda önceki aya göre 0.4 puan artarak yüzde 75.8 oldu. Ekim ayında artış 0.8 puandı.
cumhuriyet.com.tr
Yeni normalleşme adımlarına rağmen, dolar dün 8 lirayı aşmayı denedi
figure >
Merkez Bankası’nın geçen perşembe faizi artırması, finans piyasasında “normalleşme†adımları ve “ekonomide yeni dönem†açıklamalarıyla kısmen değerlenen Türk Lirası, hafta başından bu yana yeniden güç kaybetmeye başladı.
Fotoğraf: AABunun temel nedenleri arasında salgında yaşanan yükselişin yarattığı ekonomik sorunlar, yerli yatırımcıların TL’ye olan güvenindeki eksikler, kurumların günü gelen ödemeler için döviz alımları, Türkiye’ye yeniden ilgi duymasına rağmen yabancı yatırımcının döviz piyasasındaki zarar kez (stop-loss) emirleri de var. Ayrıca iç siyasetteki gerilimin daha da artacağına işaret eden olay ve açıklamalar, Türkiye ait bir geminin Akdeniz’de aranmasına da yol açan jeopolitik krizler de piyasayı olumsuz etkiliyor.AR KALKIYORBu tür gelişmeler altında dün, dolar kuru 7.8605-8.0555 lira, Avro kuru 9.2945-9.53 lira arasında yukarı yönlü hareket etti. Üstelik bu durum yeni normalleşme adımları çerçevesinde BDDK’nin, salgın döneminde bankaları kredi vermeye teşvik etmek için uyguladığı aktif rasyosu (AR) hesaplamasına 31 Aralık itibarıyla tümüyle son vereceğini açıklamasına rağmen yaşandı. Özellikle bankacılık hisseleri üzerinde baskı yaratan AR ile ilgili olarak banka genel müdürleri sık sık kaldırılması gerektiğini dile getiriyordu. Neden hemen kaldırılmadığı anlaşılamayan AR sonrası, mevduat faizlerinde yeni bir yükselişe neden olması bekleniyor.
cumhuriyet.com.tr
Şakir Eczacıbaşı denizinde yüzmek
figure >
Altmışlı yıllardan başlayarak çektiği binlerce fotoğrafın önce kitabını yaptılar, ‘Benden kalacak son eser’ demişti. Bülent Erkmen, kitaptan sonra ustanın sergisini de yaptı, 300 fotoğrafıyla hareket halinde bir dünya yarattı.
Ara Güler, gazetecilik ve fotoğrafçılığı sanatçılık mertebesinde birleştirmiş, yaptığı işin kalitesinin de farkında, burnundan kıl aldırmayan biri. Kendisinden takvim yapmak için fotoğraf istemişler, bir tane yollamış. “Birkaç tane yolla da seçelim†demişler, “Siz kim oluyorsunuz da benim fotoğraflarımdan birini seçeceksiniz?†diye diklendiğini anlatırdı! Şakir Eczacıbaşı da sanata meraklı, ama Eczacıbaşı ailesinden, varlıklı, patron. Ara Güler’den bir iş için fotoğraf istemiş. Onun getirdiği fotoğrafları da eleştirmiş! Ara Güler çok sinirlenmiş. “Çok biliyorsan git sen çek!†deyince ne olmuş? Şakir Eczacıbaşı hemen gidip bir fotoğraf makinesi almış ve fotoğraf çekmeye başlamış, yıl 1960! Ara Güler’i de saygı ve sevgiyle anıyorum, iyi ki de kızdırmış onu. Şakir Eczacıbaşı’nı da fotoğrafa sardığı için mesleğe fotoğrafçı olarak başlamış bir gazeteci olarak! Çünkü ikisi de fotoğraflarını aşkla, merakla, insana ve olaya odaklı olarak çekerken tarihe tanıklık ediyor ve bize belge bırakıyorlardı. İstanbul Modern, Bülent Erkmen’in küratörlüğünde, Şakir Eczacıbaşı’nın 300 fotoğrafını, günün teknolojik olanaklarından da yararlanarak seriler ve videolar halinde düzenlediği bir sergiyle canlandırıyor. Bülent Erkmen, “Baktığı, gördüğü her şeyin fotoğrafını çekti, 100 de yetmez†deyip 300 fotoğrafı koymuş sergiye, ama 35 seri halinde ve o seriler bir biri ardına akarak değişirken sağınızdan solunuzdan görüntüler geçiyor, Eczacıbaşı’nın sesi duyuluyor ve siz sanki “Bir Şakir Eczacıbaşı denizinde yüzüyorsunuz!†Sergide Şakir Eczacıbaşı’nın çektiği portreler de birbiriyle konuşur gibi yerleştirilmiş ve bu kolajla sanki diyaloglar izliyorsunuz.SERGİ GEZİLEBİLİYORGörmüş, gezmişim gibi anlatıyorum değil mi, teknoloji! Aslında sadece Zoom’da bir basın toplantısına katıldım. Benim gençliğimde sergilerin açılış toplantıları canlı yapılırdı, gider sergiyi gezer, sorular sorar, sosyalleşir, yer içerdik! Şimdi evde, üstümde eşofman, sporumu yeni bitirmişim, bilgisayarın karşısında, kamerayı da kapattım, çayımı içip üzüm yiyorum, ama öyle güzel anlatıyorlar ki sanki oradayım! Tabii ki gidip göreceğim, randevu alıp gezilebiliyor çünkü, üstelik fotoğraf sergisini mutlaka kendi gözümle görmek isterim. Tıpkı Şakir Bey’in yaptığı gibi, o dünyayı kendi gözüyle gördüğü gibi çekti, en çok da insanları, estetiği değil, insanı anlamayı seçti, yerelden vazgeçmedi, çünkü insanın en iyi yaşadığı yeri anlayabileceğini, anlatabileceğini düşündü. 60’lı yıllarda insanla başladığı fotoğraflarına 80’li yıllarda hareket, devinim de girdi, flulaşma bundandır. Gördükten sonra da yazacak şey kalsın, bitiriyorum!
Yazgülü Aldoğan
Toprak bu kez de KKTC’den ödül aldı
figure >
Toprak adlı filmde Numan Çakır ve Burak Aydın rol alıyor.
Antalya’nın toprağını Amerika, Almanya, Ä°spanya ve ÅŸimdi de Kuzey Kıbrıs’ta gösterdi, bir ödül daha aldı. Toprak filminin makaraları kolunun altında, sadece bu ülkeleri deÄŸil dünyayı dolaşıyor Sevgi Hirschhäuser. Antalya’dan sinema dünyasına giren Toprak’ın hem senaristi hem yönetmeni Sevgi Hirschhäuser, 57. Antalya Film Festivali’nin ilk 10 seçkisi arasına giremeyiÅŸine çok alınmıştı ama arkasından katıldığı bütün festivallerden mutlaka bir ödülle dönünce bu ödüllerin kiminin maddi, kiminin manevi deÄŸeri de büyük olduÄŸu için artık sadece önüne bakıyor. Şimdiye kadar en iyi film, en iyi yönetmen, en iyi erkek oyuncu, en iyi görüntü yönetmenliÄŸi gibi birçok kategoride ödül kazanan Toprak, son olarak LefkoÅŸe’de 15’incisi düzenlenen Kıbrıs Uluslararası Film Festivali’nden “En Ä°yi Yönetmen Altın Afrodit Ödülüâ€yle dönüyor. Sevgi Hirschhäuser, en iyi yönetmen ödülünü alan genç bir kadın sinemacı olarak ciddi bir gelecek vaat ediyor.
Emel Seçen
Salgın günlerinde yaşam hakları tehdit altında
figure >
Salgın sebebiyle okullarından uzak kalan ve evlerde tecritte kalan çocuklar için Hayata Destek Derneği’nce çocukların, salgını nasıl yaşadıklarını anlatan #ÇocuğaKulakVer video serisi hazırlandı.
Salgın nedeniyle sağlık sistemlerinin kapasitesi yetersiz kalıyor. Çocukların temel sağlık tedavileri erteleniyor, sağlık hakları ve yaşam hakları tehdit altında bırakılıyor. Çocuklar daha fazla şiddet, istismar ve sömürüye maruz bırakılma riskiyle karşı karşıya kalıyor. Okulların kapatılmasıyla hareket özgürlükleri daha da kısıtlanan çocuklar, öğretmenleri ve arkadaşları gibi kendilerini bu risklerden koruyacak destek mekanizmalarından mahrum kalıyor. Hayata Destek Derneği’nce, çocukların, salgını nasıl yaşadıkları, neye ihtiyaç duyduklarını kendilerinin anlatması amacıyla #ÇocuğaKulakVer video serisi hazırlandı.DIŞARI ÇIKMADAN DA OYNAMAK İSTERDİM“Okullar açılsın, ailem rahatlasın ve şu virüs de ortadan kalksın isterim.†(9 yaş, Şanlıurfa)“Bu hastalığı yok ederdim, ihtiyaçlarımı karşılardım, bize ev yapardım.†(12 yaş, Viranşehir)“Her şeyin değişmesi gerekiyor zaten hocam. Nasıl anlatacağımı bilmiyorum. Her şeyin işte...†(13 yaş, Şanlıurfa)“Bütün çocukların okumasını, bütün çocuklar eğitimli olsun isterdim.†(10 yaş, ViranşehirŞanlıurfa)“Elimde sihirli değnek olsa kedi sahiplenmek ve onu beslemek isterdim. Adını da Baki koymak isterdim. Arkadaşımın büyük bir ayıcık oyuncağı var, onun gibi bir oyuncağım olmasını isterdim.†(10 yaş, Adana)“Her yerin oyun oynamak için uygun olmasını sağlamak isterdim, dışarı hiç çıkmadan bile güzel oyunlar oynayabilmek isterdim.†(10 yaş, Hatay)“Uçmak isterdim, Urfa’ya havadan bakmak, insanlara, yukarıdan neler yaptıklarına bakmak isterdim. Bisikletim olsun isterdim. Arkadaşlarım benimle oyun oynasın isterdim.†(13 yaş, Şanlıurfa)“Sokaktaki hayvanların dışarıda aç olmalarını değiştirmek isterdim.†(13 yaş, Viranşehir)BUNLAR YAPILMALI- Çocukların seslerini duyalım ve seslerini duyurabilecekleri alanlar yaratalım. - Kız, oğlan, mülteci, engelli tüm çocukların eşit olarak kaliteli eğitime erişebilmesi için çalışalım. - Çocukların oyun oynayabilecekleri ve farklı beceriler geliştirebilecekleri oyun, kültür ve spor alanlarını, çocukların da fikirlerini alarak geliştirelim, çoğaltalım. - Çocukların yaşlarına uygun olmayan, zorunlu eğitimlerini ve sağlıklı gelişimlerini engelleyecek şekilde çalıştırılmasına engel olalım. - Çocuğa yönelik her türlü istismar ve ihmale karşı sesimizi yükseltelim. İstismar ve ihmal durumları ile ilgili herhangi bir şüphe duymamız halinde yetkililere bildirelim. - Çocuk yaşta, erken ve zorla evliliklere karşı çıkalım. - Bir afet ve krizden sonra “Geçti, bitti artık†demek yerine çocukların duygularını, kaygılarını ve düşüncelerini konuşacakları çocuk dostu alanlar oluşturalım.
Figen Atalay
İstanbul korona kırmızısı
figure >
Koronavirüs salgını ile ilgili vaka sayısını açıklamaktan kaçınan Sağlık Bakanlığı’nın “Hayat Eve Sığar†uygulamasındaki yoğunluk haritası salgının boyutunu gözler önüne seriyor. Haritada deniz, orman ve otoyol dışında 39 ilçenin tamamı kırmızıya döndü.
Vaka ve hasta sayısı Ä°stanbul’un yanı sıra Türkiye genelinde her gün yeni rekorlar kırarak artmaya devam ediyor. Ä°stanbul’daki artışın hastanelere de yansıdığına dikkat çeken uzmanlar “Poliklinikler ve yoÄŸun bakımlar dolmuÅŸ vaziyette. Hastalar yoÄŸun bakım ünitelerinde yer bulmak için acillerde sıra bekliyor†dedi.GÃœNDE 10 BÄ°N VAKAProf. PINAR SAÄ°P (Ä°stanbul Tabip Odası BaÅŸkanı)“İstanbul’da günde ortalama 10 bin vaka var. Mart ayından farklı olarak bunların hafif ve orta olanları evde takip ediliyor. Hastaların acillerde yatmak için sıra beklediÄŸini biliyoruz. Servislerde de hasta kötüleÅŸtiÄŸinde yoÄŸun bakımdan yer boÅŸalması bekleniyor. Hasta artışı ile birlikte kovid dışındaki servislerden sürekli olarak hasta yatağı, kovid hastalarına kaydırılıyor. Koronavirüs olmayan hastalarla ilgili ciddi sorunlar var. Ameliyatlar, kontroller, acil olmayan bütün baÅŸvurular erteleniyor. Bu dönemin sonunda maalesef Covid-19 dışı hastalarda ciddi sorunlar yaÅŸayacağız. BaÅŸka nedenlerle ölüm oranlarında da artış olacak endiÅŸesindeyiz. Bütün sosyal ve ekonomik güvenceler saÄŸlanarak en azından 15 gün kapanmanın ÅŸu kısırdöngüyü kıracağını düşünüyoruz.â€TEDAVÄ° ZORLAÅžIYORProf. Dr. Bülent TUTLUOÄžLU (Göğüs hastalıkları uzmanı)Yazın birtakım önlemler alınsaydı bu kadar artış yaÅŸamazdık. Åžimdi tabii birtakım önlemler alınmaya çalışılıyor, kısmi artış hızını biraz durdurabilir ama yukarı çıkış hızını ben azaltacağını düşünmüyorum. Eylül ekim itibarıyla hastaneye baÅŸvuranların yüzde 60-70 kadarında kovid zatürreesi var. Bu virüs mutasyon geçirmiyor deÄŸil geçiriyor ama mutasyonlar sonucu belki kısmi olarak akciÄŸer tutulumu oranı artmış olabilir ama bu konuda elimizde veri yok sadece gözlemsel olarak söylüyorum. Ama mart nisan durumuna göre daha ağır vakalarla uÄŸraşıyoruz, daha zorlanarak tedavi ediyoruz.‘HER YERE YAYILDI’Prof. Dr. MEHMET CEYHAN (Enfeksiyon Hastalıkları DerneÄŸi BaÅŸkanı)Åžu anda Ä°stanbul kırmızı gibi görünüyor ama bütün Türkiye’de çok fazla vaka var, salgın her tarafa yayılmış durumda. Bugün Ä°stanbul’da ÅŸu an Ä°zmir ve Bursa’da bir artış mevcut. Kontrol edilemezse arkasından bu artış yeniden Ankara’ya ve diÄŸer illere yansıyacak. SaÄŸlık Bakanlığı’nın verilerinde yoÄŸun bakım doluluk oranı yüzde 70 gibi görünüyor, ÅŸu anda kullanılan yoÄŸun bakımlarda ciddi doluluk var. Vakaların yüzde 90’ı hastalığı belirtisiz geçiriyor ve bulaÅŸtırmaya devam ediyor. Elden geldiÄŸince bulaÅŸtırma potansiyeli yüksek grupları taramanız lazım. AVM’lerde insanlar restorandan sandviçleri alıp yere oturup 40 kiÅŸi 50 kiÅŸi maskelerini çıkarıp yemek yiyorlar bunlara engel olamadığınız zaman aldığınız tedbirler yeterli olmuyor.Ä°BB: 211, BAKANLIK: 161SaÄŸlık Bakanlığı’nın dün yayımladığı günlük koronavirüs tablosuna göre 161 kiÅŸi yaÅŸamını yitirirken Ä°stanbul BüyükÅŸehir Belediyesi Mezarlıklar Daire BaÅŸkanlığı ise Ä°stanbul’da salgın hastalıklar nedeniyle 211 kiÅŸinin öldüğünü açıkladı. Önceki güne iliÅŸkin ise Ä°BB BaÅŸkanı Ekrem Ä°mamoÄŸlu’nun Ä°stanbul’da bulaşıcı hastalıktan 201 kiÅŸinin öldüğünü açıklamasına karşın bakanlığın verdiÄŸi sayı 53 oldu.
Sibel Bahçetepe